…Το χάνι φαντάζομαι ότι είναι για τους περισσότερους μια ξεχασμένη υπόθεση ίσως και άγνωστη για τις νεότερες γενιές, όμως είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εποχής όπου το κύριο μεταφορικό μέσο ήταν οι άμαξες και τα άλογα. Χάνι λοιπόν είναι οι χώροι που διανυκτέρευαν οι ταξιδιώτες με τα ζώα τους. Η λέξη “χαν”είναι περσική και σημαίνει ξενώνας, πανδοχείο. Τα χάνια υπήρξαν κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό καταλύμα, ήταν η συνύπαρξη όλων των κοινωνικών τάξεων, ένα πολιτιστικό αμάγαλμα φτωχολογιάς και αριστοκτρατίας, εργατιάς και βιομηχάνων, ταχυδρόμων και εμπόρων, όπου όλοι είχαν κοινό σημείο την ανάγκη να ξαποστάσουν, αφού διένυσαν χιλιόμετρα με τις άμαξες τους και έπρεπε να φάνε κάτι αυτοί και τα ζώα τους και να κοιμηθούν. Τα σημεία που κτίζονταν ήταν κομβικά θα λεγαμε, δίπλα πάντα στα διάφορα μονοπάτια ή τους κακοτράχαλους δρόμους-περάσματα, μοναδικοί σύμμαχοι των ανθρώπων στις κοπιαστικές διαδρομές. Ισως κανένα ταξίδι να μην ήταν δυνατό χωρίς την ύπαρξη τους..

Οι ιδιοκτήτες των χανίων ήταν συνήθως ντόπιοι που είχαν στην κατοχή τους ένα κομμάτι γής και έχτιζαν συνήθως παραλλήλογραμμα διώραφα κτιρια με περιφραγμενη αυλή και σταύλους και οι βασικές υπηρεσίες που πρόσφεραν ήταν τροφή, στέγη και ασφάλεια στους ταξιδώτες. Στο ισόγειο ή στο κατώι όπως το έλεγαν βρισκόταν η τραπεζαρία με το τζάκι και το μαγειριό. Σπάνια υπήρχε τραπέζι, κάθονταν στο πάτωμα και έτρωγαν με τα χέρια ή υπήρχε ένα χαμηλό τραπέζι ο σοφράς και κάθονταν στα μαξιλάρια οι επισκέπτες. Τα φαγητά που σερβίρονταν ήταν όσπρια, χόρτα, ψωμί, λάδι, χορτόπιτες και στα παραθαλάσσια μέρη προσφεραν θαλασσινά με τη συνοδεία πάντα του κρασιού ή του τσίπουρου. Στο ανώι ήταν τα δωμάτια για τους επισκέπτες και υπήρχε και ο “οντάς”, ένα πατάρι με κινητή σκάλα όπου διανυκτέρευν οι γυναίκες πελάτισσες για να είναι ασφαλείς. Ο στάβλος είχε πάχνες για το τάισμα και κρίκους για το δέσιμο των ζώων. Στην αποθηκη στοίβαζαν τις ζωοτροφές και τα καυσόξυλα. Στην αυλή υπήρχε το αποχωρητήριο, το στέγαστρο, ο κήπος, η βρύση και η ποτίστρα με αφθονο νερό…

Ιούνιος 2021: Επιστρέφοντας από την εκδρομή μας στα χωριά της Ευρυτανίας με τους φιδίσιους δρόμους και ενώ η ζέστη του μεσημεριού είχε γίνει ανυπόφορη παρά το ότι είχαμε κλιματισμό στο αμάξι, ένιωθα το στομάχι μου βαρύ και είχα εντονη ζαλάδα. Επρεπε οπωσδήποτε να ξαποστάσουμε κάπου η παρέα μου κι εγώ και ονειρευόμασταν άραγμα κάτω από πλατάνια και μια ταβερνούλα. Και ω, ναι στο 52ο χλμ Λαμίας-Καρπενησίου, ξεπρόβαλε το “Χάνι του Πανέτσου”! Ενα διώροφο κτίριο με δίρριχτη κεραμοσκεπή, τεράστιο μπαλκόνι στο πίσω μέρος με υπέροχη θέα στον Καψιώτη Σπερχειό ποταμό. Αυτό ακριβώς αναζητούσαμε! Ευχόμασταν να σέρβιρε καλο φαγητό και μετά θα αράζαμε δίπλα στο ποτάμι. Αποδείχθηκε το χάνι υπεράνω των προσδοκιών μας! Είχε υπεροχο σπιτικό φαγητό-δοκιμάσαμε τους κεφτέδες,- φανταστικοι!-φέτα προβατίσια, -πραγματικά αληθινή γεύση-, τέλεια πατζαροσαλάτα και χορτόπιτα! Φυσικα η μαγείρισα Ξανθή η γυναίκα του Παύλου του χαντζή, δηλαδή του ιδιοκτήτη του χανιού μαγειρέυει και πολλά άλλα πιάτα. Ο Παύλος ο χαντζής μας εξιστόρησε ότι αυτός είναι η τέταρτη γενιά που διατηρεί το χάνι μιας και το 1884, ο Πανετσομήτρος, ο προπάππος του, έφτιαξε το παλιό χάνι, σε αχρηστία σήμερα το κατώι που σώζεται πάνω στη δημοσιά, στην αρχή της πολύωρης τότε ανάβασης του Τυμφρηστού μέσω Πέρα Κάψης (Τυμφρηστός) για Ράχες, Καρπενήσι και τα λοιπά Ευρυτανικά χωριά. Στον πάνω όροφο νοίκιαζαν κάποτε δωμάτια αλλά από το 2000 μένουν οι ιδιοκτήτες. Ο Παύλος έχει τρεις κόρες που καμία δεν φαίνεται να θέλει να ασχοληθεί με τη συνέχεια της παράδοσης. Εξάλλου με την κρίση της πανδημίας ίσα που το συντηρούν αλλά δε θέλουν να ρίξουν την ποιότητα όπως μας είπαν. Θα το κρατήσουν κι όσο πάει…

Αποτελεί ρετρό λοιπόν το χάνι στη σημερινή εποχή όμως κάποτε έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις μετακινήσεις των ανθρώπων. Σήμερα ελάχιστα έχουν διασωθεί και τα περισσότερα έχουν παραδοθεί στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου. Αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει να κάνετε μια στάση στο χανί του Πανέτσου όχι μόνο για το καλό φαγητό αλλά και για να γνωρίσετε την ιστορία του.

Πηγές: https://www.ypaithros.gr/ta-xania-exoun-tin-diki-tous-istoria/

https://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2015/02/blog-post_85.html

Στις διακοπές μου στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι όταν θα έτρωγα έξω θα παράγγελνα μόνο ψαρικά-θαλασσινά. Μου έχει λείψει τόσο πολύ το ψάρι του ελληνικού πελάγους και οι ουζομεζέδες που πραγματικά του έδωσα και κατάλαβε που λένε. Με αφορμή τη φωτογραφία αυτή που τράβηξα στο Κολυμπάρι των Χανίων έξω από μια ταβέρνα σας εξιστορώ κάποια μυστικά για το χταπόδι που διάβασα στο διαδίκτυο καθώς και την ιστορία του.

Τα μυστικά του:

• Ο τόπος προέλευσης του χταποδιού καθορίζει τη νοστιμιά του. Η γκάμα ξεκινά από τα αλμυρά χταπόδια της Αίγινας, στα ανάλατα των λιμνοθαλασσών, έως τα εντελώς άνοστα εισαγόμενα.
• Το φρεσκοψαρεμένο χταπόδι θέλει δουλειά για να μαλακώσει (την λένε «γούλισμα» και περιλαμβάνει ακραία μετά θάνατον βασανιστήρια). Το αγορασμένο από τα ψαράδικα είναι πιο μαλακό αφού έχει γίνει το γούλισμα του πρώτα.
• Το χταπόδι το μαγειρεύουμε χωρίς να το κόψουμε! Στο εσωτερικό του κάθε πλοκαμιού υπάρχει ένας σωλήνας γεμάτος υγρό. Αν το κόψουμε, το υγρό φεύγει και το χταπόδι μας γίνεται σόλα ή τσίχλα. Αν θέλουμε μικρότερη ποσότητα, τότε μπορούμε, τραβώντας ανάμεσα στα πλοκάμια, να το διαιρέσουμε σε μικρότερα κομμάτια.
• Για τρυφερό ψητό χταπόδι, ο καλύτερος τρόπος είναι να το αφήσουμε κρεμασμένο στον ήλιο μια – δυο ημέρες.
• Για μαγείρεμα διαλέξτε μικρά χταποδάκια, για ψήσιμο μεγαλύτερα.
• Προσοχή στον υπολογισμό της ποσότητας. Το χταπόδι με όποιο τρόπο και να μαγειρευτεί μαζεύει.

Λίγη ιστορία:

Με 10.000 περισσότερα γονίδια από τον άνθρωπο και μακρά εξελικτική ιστορία 400 εκατομμυρίων ετών που αντανακλάται στο περίπλοκο γονιδίωμά του, το χταπόδι διαθέτει, μεταξύ άλλων, «έξυπνα» πλοκάμια γεμάτα νευρωνικά κύτταρα (σαν μίνι-εγκεφάλους). Μπορεί ακόμη να αλλάζει χρώμα και εμφάνιση κατά βούληση, προσαρμοζόμενο στο περιβάλλον του, μια ικανότητα καμουφλάζ που έχει εμπνεύσει πολλές σύγχρονες τεχνολογίες, όπως τα μαλακά και εύκαμπτα ρομπότ. Οι «μεταμφιέσεις» αυτές γίνονται δυνατές χάρη και στην εντυπωσιακή νοημοσύνη του , η πηγή της οποίας θα πρέπει επίσης να αναζητηθεί στο μοναδικό DNA του. Η δημοσίευση έγινε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, αναζωπυρώνοντας μια συζήτηση περί εξέλιξης αλλά και εξωγήινης ζωής.  Ενα πολύ μεγάλο κομμάτι του γήινου ωκεάνειου κόσμου δεν έχει εξερευνηθεί, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για άγνωστες μορφές ζωής, την ακριβή εξελικτική κατάσταση των οποίων δεν γνωρίζουμε. Δηλαδή σε ποιον βαθμό είναι η νοημοσύνη τους αναπτυγμένη και υπέρ ποίου -σε σχέση με τον άνθρωπο- θα απέβαινε μια σχετική σύγκριση, αν κάποτε γινόταν.

Τα χταπόδια έχουν οκτώ άκρα που εξέχουν από το σώμα τους, ωστόσο πρόσφατες έρευνες σχετικά με τη χρήση τους αναπροσδιόρισαν την ονομασία τους. Τα χταπόδια ανήκουν στην οικογένεια τω κεφαλόποδων. Χρησιμοποιούν τα δύο πίσω πλοκάμια για να κινούνται στο βυθό και τα υπόλοιπα έξι για να τρέφονται. Ως εκ τούτου, οι θαλάσσιοι βιολόγοι τείνουν να αναφέρουν πλέον ότι τα χταπόδια έχουν δύο πόδια κι έξι χέρια. Τα πλοκάμια του χταποδιού είναι αξιοθαύμαστα όργανα. Έχουν τη δυνατότητα να σκληραίνουν σχηματίζοντας προσωρινές κλειδώσεις ή να διπλώνουν μεταμορφώνοντας τον ιδιοκτήτη τους σε μπάλα που κυλά στον πυθμένα. Επίσης περιέχουν τα δύο τρίτα του εγκεφάλου ενός χταποδιού- γύρω στα πενήντα εκατομμύρια νευρώνες– ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο, σε σχήμα ντόνατ, βρίσκεται στο εσωτερικό του κεφαλιού (μανδύας). Επειδή μεγάλο μέρος του νευρικού συστήματος του χταποδιού βρίσκεται στα άκρα του, καθένα από αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα. Ένα κομμένο πλοκάμι έχει τη δυνατότητα να σέρνεται τριγύρω και σε ορισμένα είδη, μπορεί να επιζήσει για αρκετούς μήνες. Το χέρι (ή πόδι) ενός χταποδιού μπορεί κυριολεκτικά να κάνει του κεφαλιού του….

Οτι και να λέμε πάντως είναι απίθανος μεζές…Ακόμα έχω τη γεύση του χταποδιού που έφαγα σε μια ταβέρνα στα Χανιά όπου μας το σέρβιραν με φάβα και κάπαρη. Αλλά η παρουσίαση του πιάτου ήταν το κάτι άλλο. Σε τσέρκι έβαλαν χταποδάκι βραστό κομμενο σε μικρά κομματάκια κι από πάνω φάβα και τέλος κάπαρη για ντεκόρ. Μου τρέχουν τα σάλια και μόνο που το σκέφτομαι…

Πηγές: Η μηχανή του χρόνου, bostanistas & protagon

Εχουν περασει 5 χρονια σχεδον απο τοτε που έφυγα από την Ελλάδα για να εγκατασταθώ στη Νορβηγία.
Ναι ο χρόνος κυλάει σα νερό και σου γελάει σα μωρό καθε φορά που πας να τον ξεγελάσεις λέγοντας του έχω ακομα καιρό. Και ναι σημασία έχει το πως νιωθεις μέσα σου αλλα είναι κι άλλοι παραγοντες που σε ξεπερνούν καμια φορα και δεν θα έχεις χρόνο για όλα…Σήμερα όμως διεθεσα χρονο να γράψω στο αγαπημενο μου μπλογκ-ημερολόγιο και ειμαι χαρούμενη για αυτο.

Σε αυτο το διαστημα της πενταετιας που βρίσκομαι στη Νορβηγία έγραψα λίγες φορές στο μπλογκ μου σε σχεση με τα προηγουμενα χρόνια. Μία ηταν επειδη δεν είχα χρόνο, την αλλη επειδη δεν είχα εμπνευση, οι δικαιολογίες πολλές, το σίγουρο είναι ότι δε δίνω στον εαυτο μου χρόνο να επεξεργαστω τις σκεψεις μου, να βρεθώ λίγο με το μέσα μου. Ανατρεχοντας στις παλιοτερες αναρτήσεις του μπλογκ μου , διάβασα σε ένα παλιοτερο αρθρο μου για τα πράγματα που με κάνουν να νιωθω ευγνωμοσυνη. Ηταν ακριβως η περίοδος που μόλις είχα πιασει δουλεια στο σχολειο που ειναι διπλα στο σπιτι μου.

Μετά απο πολυ κόπο καταφερα να βρω τη δουλεια που είχα οραματιστει οτι θα έκανα με τον ερχομό μου εδω. Να κάνω δηλαδή γιογκα στα πιτσιρικια και να είμαι ενεργή στις δραστηριοτητες της δημιουργικης απασχολησης του ολοημερου σχολειου. Με τη νορβηγική γλώσσα δε, επικοινωνω σε πολυ καλο επιπεδο, καταλαβαινω τις διαλέκτους και τη slang γλώσσα των νέων. Παράλληλα δουλευω συχνα πυκνά ως αναπληρωτής δάσκαλος ή βοηθος δασκάλου τις πρωινές ώρες που σημαινει οτι έχω μια πολύ καλή εικόνα του εκπαιδευτικου συστηματος, συγκεκριμένα σε οτι έχει να κάνει με τη δομή και τη λειτουργία του δημοτικού σχολείου στη Νορβηγία. Μάλιστα απο τη νέα σχολική χρονιά θα δουλεύω σε ένα αλλο δημοτικό σχολειο. Καινουργιο περιβάλλον, νεές εμπειρίες. Επίσης έγινα πια διπλωματούχος δασκάλας γιογκα για παιδιά πιστοποιημενη απο νορβηγική σχολή.
Κι όμως νιωθω μέσα μου κενό. Ακόμα υπάρχει η αμφιταλαντευση του αν θα παραμεινουμε στη χώρα αυτη ή θα γύρισουμε πίσω και πότε θα γίνει αυτο. Το ερωτημα ειναι γιατι να γυρισουμε πίσω; Γιατί η ζωη εδω είναι μονο η δουλεια σου ουσιαστικά. Το κρύο είναι ανυποφορο και ατελειωτο. Το σκοτάδι του χειμωνα και ο εκτυφλωτικός ήλιος του καλοκαιριου-οταν έχει ηλιοφάνεια-προκαλούν ψυχικη ανισορροπία. Κερδίζεις χρήματα και το μονο που σκέφτεσαι είναι πότε θα πας διακοπες. Πιανω τον εαυτο μου να χαζευει διαφορα σάιτ που πουλουν ρουχα ή καλλυντικά και υπολογιζω τους ποντους που έχω μαζευψει απο τις αγορές μου για να κερδίσω καποιο μπονους…Καταναλωτισμός..
Διαβαζα ένα αρθρο προχτές για το καταναλωτικό συνδρομο του Ντιντερό. Ο Ντιντερό ο διάσημος αυτός Γάλλος φιλόσοφος και Διαφωτιστής έζησε σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του σε συνθήκες φτώχειας, όμως όλα άλλαξαν το 1765. Παρά την έλλειψη πλούτου, ο Ντιντερό ήταν γνωστός ως συνιδρυτής της Encyclopédie, μιας από τις πιο περιεκτικές εγκυκλοπαίδειες της εποχής. Όταν η Μεγάλη Αικατερίνη, η Αυτοκράτειρα της Ρωσίας, έμαθε για τα οικονομικά του προβλήματα προσφέρθηκε να αγοράσει τη βιβλιοθήκη του έναντι 1.000 στερλινών (περίπου 50.000 σημερινά δολάρια). Στην πραγματικότητα του είπε να κρατήσει τη βιβλιοθήκη στο σπίτι του και τον προσέλαβε ως βιβλιοθηκάριο με 25 χρόνια αμοιβής. Ξαφνικά, ο Ντιντερό είχε χρήματα να ξοδέψει και απέκτησε έναν κόκκινο μανδύα. Και τότε ήταν που όλα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά. Ο κόκκινος μανδύας ήταν πολύ όμορφος αλλά δεν ταίριαζε με τα υπόλοιπα υπάρχοντα του Ντιντερό. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπήρχε “συντονισμός” ούτε “ενότητα” μεταξύ του μανδύα και των υπόλοιπων αντικειμένων του. Έτσι, ο φιλόσοφος ένιωσε την επιθυμία να αγοράσει νέα πράγματα για να ταιριάζουν με τον μανδύα του. Αντικατέστησε τα πάντα ακόμα και τους πίνακες ζωγραφικής που είχε στους τοίχους. Τελικά υποχρεώθηκε να χρεωθεί αναγνωρίζοντας ότι έγινε δέσμιος περιττών επιθυμιών και περιέγραψε την κατάσταση στο δοκίμιό του, “Μετανοώ που αποχωρίστηκα το παλιό μου ρούχο“.
Συμφωνα με το άρθρο αυτές οι “αναγκαστικές” αγορές είναι σήμερα γνωστές ως “φαινόμενο Diderot”. Εκφράζει αυτό που λένε οι οικονομολόγοι: η κατανάλωση αγαθών φέρνει κατανάλωση συμπληρωματικών αγαθών. Αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι νέες αγορές είναι χρήσιμες, άλλωστε ποτέ δεν υπήρχαν στις αρχικές επιθυμίες μας. Καταλήγουμε να θέλουμε κάτι που οι προηγούμενοι εαυτοί μας δεν χρειάζονταν για να αισθάνονται χαρούμενοι. Θέλουμε καινούργια πράγματα μόνο και μόνο για να ταιριάζουν με τα υπόλοιπα. Αγοράσατε νέο καναπέ; Ξαφνικά αμφισβητείτε την διάταξη ολόκληρου του σαλονιού σας. Αυτές οι καρέκλες; Αυτό το τραπέζι; Αυτό το χαλί; Πρέπει όλα να αλλάξουν. Αγοράσατε νέο φόρεμα; Πρέπει να πάρετε παπούτσια και παλτό που να πηγαίνουν με το φόρεμα. Η επιθυμία απόκτησης νέων πραγμάτων μπορεί γίνει αλόγιστη και να φέρει μεγάλη αναστάτωση. Όπως έγραψε και ο Ντιντερό, “Αφήστε το παράδειγμά μου να σας διδάξει ένα μάθημα. Η φτώχεια έχει τις ελευθερίες της, η πολυτέλεια έχει τα εμπόδια της…”
Θα μου πεις αν ήμουν στην Ελλάδα και δουλευα δεν θα ήταν το ίδιο; Δε θα έμπαινα σε καταναλωτικά τριπάκια;  Απλά εδώ μέσα σε όλα αυτά έρχεται και το ότι είσαι ξένος. Κι όταν πάω στην Ελλάδα παλι νιωθω ξένη. Στο μυαλό όλων των φίλων μου εκει είναι οτι εγω πια ειμαι εγκατεστειμενη στο εξωτερικό. Και στο δικό μου το μυαλό ειναι οτι νιωθω οτι είμαι στην εξορία. Νιωθω εντονα την απομονωση σε αυτο το μέρος. Ο σύντροφος μου με στηρίζει αλλά κι αυτός αντιμετωπίζει πολλά ζόρια το τελευταιο διαστημα. Ζω μια τελειως διαφορετική πραγματικοτητα με την εργασία μου στο δημόσιο από αυτη που ζει ο ιδιος με το ελευθερο επαγγελμα που ασκει στο χώρο της οικοδομης. Εκείνος δεν βιωνει τι σημαίνει το συνδρομο Ντιντερο που μόλις περιεγραψα.
Το κενό συναίσθημα, αυτή η αίσθηση κενού, είναι ίσως γνωριμο σε όλους. Τις περισσότερες φορές δεν του δίνουμε σημασία. Είναι τις φορές που δεν είμαστε καλά και πρέπει οπωσδήποτε να βγούμε έξω με κάποιον οικείο, που έχουμε ένα υπερφαγικό επεισόδιο, που χρειαζόμαστε άμεσα κάτι έντονο στη ζωή μας και μετά από λίγο τσακωνόμαστε με το σύντροφό μας, επειδη περνάει ώρες μπροστά στον υπολογιστή. Πολύ συχνά το κενό συναίσθημα περιγράφεται ως βαρεμάρα. Τις περισσότερες φορές συνδέεται με δυσφορία και ανηδονία.
Το κενό συναίσθημα συνδέεται συχνά με την αναζήτηση νοήματος. Θέλω να προχωρησω, να πάω παραπέρα αλλά πέφτω στις παγίδες που έχω καλοστησει στον εαυτο μου. Χάνω την υπομονή μου, αφήνω το μυαλό μου να προτρέχει και να μπλέκεται σε διάφορες σκεψεις παθαινοντας βραχυκυκλωμα και καταληγω να φωναζω με παράπονο οτι δεν γινομαι κατανοητη κι έχω νευρα. Και νιωθω αυτό το κενό μέσα μου ή αλλιως είμαι σε αναζήτηση νέων στόχων απλά δεν έχω βρει τη κατευθυνση που θελω να κινηθω.
Δυσκολευομαι να αποδεκτώ καταστάσεις. Με πιανω συχνα να αναπολω το παρελθον που ήμουν πιο ξέγνοιαστη και φυσικά πιο άπειρη.. Αλιμονο όμως να έμενα κολλημένη στο χρονο. Αλλη η χάρη των 20, άλλη των 30, άλλη των 40! Απλά τώρα εχω ζήσει πιο πολλά χρόνια και άρα έχω πιο πολλες εμπειρίες. Οι εμπειρίες μου είναι η σοφία μου κι όχι βάρος. Οσο πιο πολύ χρόνο αφήνω στον εαυτο μου να ζήσει τη στιγμή, τοσο πιο πολύ θα έρχονται ιδέες και οράματα για το μέλλον!