Στις διακοπές μου στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι όταν θα έτρωγα έξω θα παράγγελνα μόνο ψαρικά-θαλασσινά. Μου έχει λείψει τόσο πολύ το ψάρι του ελληνικού πελάγους και οι ουζομεζέδες που πραγματικά του έδωσα και κατάλαβε που λένε. Με αφορμή τη φωτογραφία αυτή που τράβηξα στο Κολυμπάρι των Χανίων έξω από μια ταβέρνα σας εξιστορώ κάποια μυστικά για το χταπόδι που διάβασα στο διαδίκτυο καθώς και την ιστορία του.

Τα μυστικά του:

• Ο τόπος προέλευσης του χταποδιού καθορίζει τη νοστιμιά του. Η γκάμα ξεκινά από τα αλμυρά χταπόδια της Αίγινας, στα ανάλατα των λιμνοθαλασσών, έως τα εντελώς άνοστα εισαγόμενα.
• Το φρεσκοψαρεμένο χταπόδι θέλει δουλειά για να μαλακώσει (την λένε «γούλισμα» και περιλαμβάνει ακραία μετά θάνατον βασανιστήρια). Το αγορασμένο από τα ψαράδικα είναι πιο μαλακό αφού έχει γίνει το γούλισμα του πρώτα.
• Το χταπόδι το μαγειρεύουμε χωρίς να το κόψουμε! Στο εσωτερικό του κάθε πλοκαμιού υπάρχει ένας σωλήνας γεμάτος υγρό. Αν το κόψουμε, το υγρό φεύγει και το χταπόδι μας γίνεται σόλα ή τσίχλα. Αν θέλουμε μικρότερη ποσότητα, τότε μπορούμε, τραβώντας ανάμεσα στα πλοκάμια, να το διαιρέσουμε σε μικρότερα κομμάτια.
• Για τρυφερό ψητό χταπόδι, ο καλύτερος τρόπος είναι να το αφήσουμε κρεμασμένο στον ήλιο μια – δυο ημέρες.
• Για μαγείρεμα διαλέξτε μικρά χταποδάκια, για ψήσιμο μεγαλύτερα.
• Προσοχή στον υπολογισμό της ποσότητας. Το χταπόδι με όποιο τρόπο και να μαγειρευτεί μαζεύει.

Λίγη ιστορία:

Με 10.000 περισσότερα γονίδια από τον άνθρωπο και μακρά εξελικτική ιστορία 400 εκατομμυρίων ετών που αντανακλάται στο περίπλοκο γονιδίωμά του, το χταπόδι διαθέτει, μεταξύ άλλων, «έξυπνα» πλοκάμια γεμάτα νευρωνικά κύτταρα (σαν μίνι-εγκεφάλους). Μπορεί ακόμη να αλλάζει χρώμα και εμφάνιση κατά βούληση, προσαρμοζόμενο στο περιβάλλον του, μια ικανότητα καμουφλάζ που έχει εμπνεύσει πολλές σύγχρονες τεχνολογίες, όπως τα μαλακά και εύκαμπτα ρομπότ. Οι «μεταμφιέσεις» αυτές γίνονται δυνατές χάρη και στην εντυπωσιακή νοημοσύνη του , η πηγή της οποίας θα πρέπει επίσης να αναζητηθεί στο μοναδικό DNA του. Η δημοσίευση έγινε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, αναζωπυρώνοντας μια συζήτηση περί εξέλιξης αλλά και εξωγήινης ζωής.  Ενα πολύ μεγάλο κομμάτι του γήινου ωκεάνειου κόσμου δεν έχει εξερευνηθεί, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για άγνωστες μορφές ζωής, την ακριβή εξελικτική κατάσταση των οποίων δεν γνωρίζουμε. Δηλαδή σε ποιον βαθμό είναι η νοημοσύνη τους αναπτυγμένη και υπέρ ποίου -σε σχέση με τον άνθρωπο- θα απέβαινε μια σχετική σύγκριση, αν κάποτε γινόταν.

Τα χταπόδια έχουν οκτώ άκρα που εξέχουν από το σώμα τους, ωστόσο πρόσφατες έρευνες σχετικά με τη χρήση τους αναπροσδιόρισαν την ονομασία τους. Τα χταπόδια ανήκουν στην οικογένεια τω κεφαλόποδων. Χρησιμοποιούν τα δύο πίσω πλοκάμια για να κινούνται στο βυθό και τα υπόλοιπα έξι για να τρέφονται. Ως εκ τούτου, οι θαλάσσιοι βιολόγοι τείνουν να αναφέρουν πλέον ότι τα χταπόδια έχουν δύο πόδια κι έξι χέρια. Τα πλοκάμια του χταποδιού είναι αξιοθαύμαστα όργανα. Έχουν τη δυνατότητα να σκληραίνουν σχηματίζοντας προσωρινές κλειδώσεις ή να διπλώνουν μεταμορφώνοντας τον ιδιοκτήτη τους σε μπάλα που κυλά στον πυθμένα. Επίσης περιέχουν τα δύο τρίτα του εγκεφάλου ενός χταποδιού- γύρω στα πενήντα εκατομμύρια νευρώνες– ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο, σε σχήμα ντόνατ, βρίσκεται στο εσωτερικό του κεφαλιού (μανδύας). Επειδή μεγάλο μέρος του νευρικού συστήματος του χταποδιού βρίσκεται στα άκρα του, καθένα από αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα. Ένα κομμένο πλοκάμι έχει τη δυνατότητα να σέρνεται τριγύρω και σε ορισμένα είδη, μπορεί να επιζήσει για αρκετούς μήνες. Το χέρι (ή πόδι) ενός χταποδιού μπορεί κυριολεκτικά να κάνει του κεφαλιού του….

Οτι και να λέμε πάντως είναι απίθανος μεζές…Ακόμα έχω τη γεύση του χταποδιού που έφαγα σε μια ταβέρνα στα Χανιά όπου μας το σέρβιραν με φάβα και κάπαρη. Αλλά η παρουσίαση του πιάτου ήταν το κάτι άλλο. Σε τσέρκι έβαλαν χταποδάκι βραστό κομμενο σε μικρά κομματάκια κι από πάνω φάβα και τέλος κάπαρη για ντεκόρ. Μου τρέχουν τα σάλια και μόνο που το σκέφτομαι…

Πηγές: Η μηχανή του χρόνου, bostanistas & protagon