Ερωτικα παθηματα, μαθηματα ζωης
Στις αισιοδοξες στιγμες της σχεσης μας, στο σεναριο εκεινο οπου η ζωη μας ολοενα βελτιωνεται, ο ερωτας ειναι η αποδειξη οτι τελικα μαθαινουμε να ζουμε και να ευτυχουμε. Ομως πορευομαστε τις πιο πολλες φορες και ειδικα στα νεανικα μας χρονια, ασυνειδητα μην εχοντας επιγνωση για ο,τι μας συμβαινει η ο,τι προκαλουμε στον αλλο. Χωρις αμφιβολια το χειροτερο αναθεμα που μπορει να ζησει ο ανθρωπος στη συγχρονη κοινωνια ειναι η ανικανοτητα να φτιαξει μια ευτυχισμενη σχεση. Πολλες φορες οταν βλεπουμε να επαναλαμβανεται η ιδια ιστορια, ενα μοτιβο στις σχεσεις μας, αυτο λεγεται στη ψυχαναλυση “ψυχαναγκασμος της επαναληψης”. “Ψυχαναγκασμος της επαναληψης ειναι η παραλογη διαδικασια ασυνειδητης προευλεσης με την οποια το ατομο επαναλαμβανει παλιοτερες εμπειριες το πρωτοτυπο των οποιων του διαφευγει θετοντας ετσι ενεργα τον εαυτο του σε επωδυνες καταστασεις για τις οποιες πιστευει ακραδαντα οτι δικαιολογουνται πληρως απο την παρουσα συγκυρια”. Πολλοι εχουν συνδεσει ασυναισθητα τον ερωτα με την ταλαιπωρια και δεν παυουν να ευελπιστουν οτι οι ακαταλληλοι τυποι τους οποιους εχουν επιλεξει να ερωτευτουν, θα αλλαζαν καποτε και θα τους ερωτευονταν κι εκεινοι οπως τους αρμοζε. Και η ζωη τους καταστρεφεται, επειδη καλλιεργουν την αυταπατη οτι μπορoυν να αναμορφωσουν εκεινους τους ανθρωπους που ηταν εκ φυσεως ανικανοι να ανταποκριθουν στις συναισθηματικες τους αναγκες. Κι ετσι συναπτουν αδιεξοδες σχεσεις κατα τις οποιες νιωθουν οτι ο προσωπικος αντιλαλος κοντευει να τους σπασει τα τυμπανα επειδη νιωθουν οτι δεν υπαρχει η ουσιαστικη παρουσια του αλλου για να τον απορροφησει, οτι ειναι δηλαδη μονοι στη σχεση.Και συνεχιζουν να περιφερονται ασκοπα και σκορπια μη βρισκοντας νοημα σε κατι και σχεδον παντα να φταιει ο αλλος. Υπαρχουν δε οι περιπτωσεις ανθρωπων που τους αρεσει ο πονος και περιφερουν τα βασανα τους ως ενδειξη οτι ειναι ξεχωριστοι ανθρωποι και η σπουδαιοτητα τους εγκειται στο οτι δεν χαιρουν κατανοησης.
“Η ψυχη πορευεται με το βημα της καμηλας”, λεει μια αραβικη παροιμια. Η ψυχη μας, η εδρα της καρδιας, στεναζει κατω απο το βαρυ φορτιο της μνημης και νοσταλγωντας αργοπορει. Εφοσον καθε ερωτικη ιστορια προσθετει το δικο της βαρος στο αγωι της καμηλας τοτε αναμενομενα η ταχυτητα της ψυχης ανακοπτεται αναλογα με τη βαρυτυτα που εχει το αχθος του ερωτα. Κι ετσι με το βαρος αυτο προχωραμε, και πολλες φορες αποσιωπουμε τα γεγονοτα, οχι μονο στους αλλους αλλα και στον εαυτο μας.
Πρεπει ομως να νιωσουμε οτι ζουμε σε ενα κοσμο που εχει νοημα. Υπαρχει αιτια. Και η ιστορια του ερωτα μας, ειναι γραμμενη κατω απο μια αλλη ιστορια που μπορει να φτασει μεχρι τα πρωτα σταδια της ζωης μας. Σοφια αρχιζουμε να αποκταμε απο τη στιγμη που θα αντιληφθουμε οτι δεν εχουμε γεννηθει γνωριζοντας πως να ζησουμε και οτι η ζωη ειναι επικτητη δεξιοτητα που μαθαινεται οπως το να κανουμε ποδηλατο η να παιζουμε πιανο. Και τι εχει να πει η σοφια για τον ερωτα? ειναι αραγε κατι που πρεπει να κοψουμε τελειως οπως τον καφε η το τσιγαρο? Υπαρχει μια διαφορα που θα μπορουσε να ομαδοποιηθει στις κατηγοριες του ωριμου και του ανωριμου ερωτα. Χαρακτηριστικο του ωριμου ερωτα ειναι η ενεργος επιγνωση οτι σε καθε ατομο υπαρχει κατι καλο και κακο, οτι δεν επιδεχεται εξιδανικευση, δε χωραει ζηλιες, μαζοχισμους η εμμονες, ειναι κατι σαν φιλια με σεξουαλικη διασταση ευχαριστη, ειρηνικη και αμοιβαια. Ο ανωριμος ερωτας απο την αλλη πλευρα ειναι αφηγημα με χαωδη σκαμπανεβασματα απο την εξιδανικευση στην απογοητευση, ασταθης κατασταση οπου τα συναισθηματα εκστασης και μακαριοτητας, ειναι αναμεικτα με εντυπωσεις ασφυξιας και ναυτιας και οπου η αισθηση οτι βρηκαμε τελικα την απαντηση ερχεται ταυτοχρονα με το συναισθημα οτι πρωτοι φορα νιωθουμε τοσο χαμενοι και μονοι. Η κορυφωση του ανωριμου ερωτα ερχεται με το “θανατο” συμβολικα. Η κορυφωση του ωριμου ερχεται με το “γαμο” με την αποπειρα να αποφευχθει ο θανατος μεσω της ρουτινας. Διοτι ο ανωριμος ερωτας δε δεχεται συμβιβασμους και απο τη στιγμη που αρνουμαστε το συμβιβασμο οδηγουμαστε και στο “θανατο”.
Με μια γερη δοση ομως περισκεψης η ακομα και ψυχοθεραπειας ο ερωτας θα μπορουσε να μετατραπει σε λιγοτερο οδυνηρη ισως και σχεδον σε υγιη εμπειρια. Η δυστυχια στη ζωη των περισσοτερων ανθρωπων βρισκεται τις πιο πολλες φορες σε καποιο συμπλεγμα σχετικο με την αυτοεκτιμηση, συμπλεγμα πατρικο, μητρικο.
Αν επιλυσουμε τα ζητηματα της παιδικης μας ηλικιας, κατανοησουμε απο που πηγαζει ο μαζοχισμος και μαθουμε οτι η επιθυμια μας να αναμορφωσουμε καποιον ακαταλληλο συντροφο ειναι καταλοιπο μιας βρεφικης φαντασιωσης να μετατρεψουμε τους γονεις σε ανθρωπους που παρεχουν αληθινη στοργη, ισως και να ευτυχισουμε
Η πορεια προς την αυτογνωσια ειναι ενας δρομος που πραγματικα το τελος του ερχεται με το τελος της δικης μας ζωης. Και σιγουρα ο δρομος της ψυχοθεραπειας ειναι κατι που κοστιζει στην τσεπη αν μη τι αλλο. Τουλαχιστον ομως ας γινει προσπαθεια απο εμας για περισυλλογη και αναληψη ευθυνων. Πρωτα να αναζητας τι φταιει και κατι δεν παει καλα σε σενα και οχι στο συντροφο αφου ετσι κι αλλιως δικη μας επιλογη ειναι.
Ο ερωτας μπορει να καταστει ανωδυνος για ολους αρκει να μαθουμε να αγαπαμε λιγο περισσοτερο τον εαυτο μας. Γιατι ποιος δε θελει να νιωσει εκεινο το σκιρτημα στην καρδια και να αφεθει στον ερωτα…
–σκεψεις και αποσπασματα απο το βιβλιο του Αλαιν ντε Μποτον “μικρη φιλοσοφια του ερωτα”–
