…Το χάνι φαντάζομαι ότι είναι για τους περισσότερους μια ξεχασμένη υπόθεση ίσως και άγνωστη για τις νεότερες γενιές, όμως είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εποχής όπου το κύριο μεταφορικό μέσο ήταν οι άμαξες και τα άλογα. Χάνι λοιπόν είναι οι χώροι που διανυκτέρευαν οι ταξιδιώτες με τα ζώα τους. Η λέξη “χαν”είναι περσική και σημαίνει ξενώνας, πανδοχείο. Τα χάνια υπήρξαν κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό καταλύμα, ήταν η συνύπαρξη όλων των κοινωνικών τάξεων, ένα πολιτιστικό αμάγαλμα φτωχολογιάς και αριστοκτρατίας, εργατιάς και βιομηχάνων, ταχυδρόμων και εμπόρων, όπου όλοι είχαν κοινό σημείο την ανάγκη να ξαποστάσουν, αφού διένυσαν χιλιόμετρα με τις άμαξες τους και έπρεπε να φάνε κάτι αυτοί και τα ζώα τους και να κοιμηθούν. Τα σημεία που κτίζονταν ήταν κομβικά θα λεγαμε, δίπλα πάντα στα διάφορα μονοπάτια ή τους κακοτράχαλους δρόμους-περάσματα, μοναδικοί σύμμαχοι των ανθρώπων στις κοπιαστικές διαδρομές. Ισως κανένα ταξίδι να μην ήταν δυνατό χωρίς την ύπαρξη τους..
Οι ιδιοκτήτες των χανίων ήταν συνήθως ντόπιοι που είχαν στην κατοχή τους ένα κομμάτι γής και έχτιζαν συνήθως παραλλήλογραμμα διώραφα κτιρια με περιφραγμενη αυλή και σταύλους και οι βασικές υπηρεσίες που πρόσφεραν ήταν τροφή, στέγη και ασφάλεια στους ταξιδώτες. Στο ισόγειο ή στο κατώι όπως το έλεγαν βρισκόταν η τραπεζαρία με το τζάκι και το μαγειριό. Σπάνια υπήρχε τραπέζι, κάθονταν στο πάτωμα και έτρωγαν με τα χέρια ή υπήρχε ένα χαμηλό τραπέζι ο σοφράς και κάθονταν στα μαξιλάρια οι επισκέπτες. Τα φαγητά που σερβίρονταν ήταν όσπρια, χόρτα, ψωμί, λάδι, χορτόπιτες και στα παραθαλάσσια μέρη προσφεραν θαλασσινά με τη συνοδεία πάντα του κρασιού ή του τσίπουρου. Στο ανώι ήταν τα δωμάτια για τους επισκέπτες και υπήρχε και ο “οντάς”, ένα πατάρι με κινητή σκάλα όπου διανυκτέρευν οι γυναίκες πελάτισσες για να είναι ασφαλείς. Ο στάβλος είχε πάχνες για το τάισμα και κρίκους για το δέσιμο των ζώων. Στην αποθηκη στοίβαζαν τις ζωοτροφές και τα καυσόξυλα. Στην αυλή υπήρχε το αποχωρητήριο, το στέγαστρο, ο κήπος, η βρύση και η ποτίστρα με αφθονο νερό…
Ιούνιος 2021: Επιστρέφοντας από την εκδρομή μας στα χωριά της Ευρυτανίας με τους φιδίσιους δρόμους και ενώ η ζέστη του μεσημεριού είχε γίνει ανυπόφορη παρά το ότι είχαμε κλιματισμό στο αμάξι, ένιωθα το στομάχι μου βαρύ και είχα εντονη ζαλάδα. Επρεπε οπωσδήποτε να ξαποστάσουμε κάπου η παρέα μου κι εγώ και ονειρευόμασταν άραγμα κάτω από πλατάνια και μια ταβερνούλα. Και ω, ναι στο 52ο χλμ Λαμίας-Καρπενησίου, ξεπρόβαλε το “Χάνι του Πανέτσου”! Ενα διώροφο κτίριο με δίρριχτη κεραμοσκεπή, τεράστιο μπαλκόνι στο πίσω μέρος με υπέροχη θέα στον Καψιώτη Σπερχειό ποταμό. Αυτό ακριβώς αναζητούσαμε! Ευχόμασταν να σέρβιρε καλο φαγητό και μετά θα αράζαμε δίπλα στο ποτάμι. Αποδείχθηκε το χάνι υπεράνω των προσδοκιών μας! Είχε υπεροχο σπιτικό φαγητό-δοκιμάσαμε τους κεφτέδες,- φανταστικοι!-φέτα προβατίσια, -πραγματικά αληθινή γεύση-, τέλεια πατζαροσαλάτα και χορτόπιτα! Φυσικα η μαγείρισα Ξανθή η γυναίκα του Παύλου του χαντζή, δηλαδή του ιδιοκτήτη του χανιού μαγειρέυει και πολλά άλλα πιάτα. Ο Παύλος ο χαντζής μας εξιστόρησε ότι αυτός είναι η τέταρτη γενιά που διατηρεί το χάνι μιας και το 1884, ο Πανετσομήτρος, ο προπάππος του, έφτιαξε το παλιό χάνι, σε αχρηστία σήμερα το κατώι που σώζεται πάνω στη δημοσιά, στην αρχή της πολύωρης τότε ανάβασης του Τυμφρηστού μέσω Πέρα Κάψης (Τυμφρηστός) για Ράχες, Καρπενήσι και τα λοιπά Ευρυτανικά χωριά. Στον πάνω όροφο νοίκιαζαν κάποτε δωμάτια αλλά από το 2000 μένουν οι ιδιοκτήτες. Ο Παύλος έχει τρεις κόρες που καμία δεν φαίνεται να θέλει να ασχοληθεί με τη συνέχεια της παράδοσης. Εξάλλου με την κρίση της πανδημίας ίσα που το συντηρούν αλλά δε θέλουν να ρίξουν την ποιότητα όπως μας είπαν. Θα το κρατήσουν κι όσο πάει…
Αποτελεί ρετρό λοιπόν το χάνι στη σημερινή εποχή όμως κάποτε έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις μετακινήσεις των ανθρώπων. Σήμερα ελάχιστα έχουν διασωθεί και τα περισσότερα έχουν παραδοθεί στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου. Αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει να κάνετε μια στάση στο χανί του Πανέτσου όχι μόνο για το καλό φαγητό αλλά και για να γνωρίσετε την ιστορία του.
Ηθελα πολύ καιρό να πάω στα χωριά του Καρπενησίου. Είχα δει ένα αφιερωμα από τον γνωστό vlogger Μπλέτσα, και βασικά δεν είχα ταξιδέψει ποτέ εκεί(δεν μετράω την εκδρομή που είχα κάνει κάποτε μικρούλα με τους γονείς). Ξεκινήσαμε λοιπόν για ένα τριήμερο προς τα εκεί. Η διαδρομή είχε αρκετες στροφές μετά τη Λαμία αλλά μας αποζημίωσε πραγματικά το μοναδικό τοπίο των βουνών Τυμφρηστού, Βελουχίου και Χελιδόνας. Μια πλούσια φύση γεμάτη έλατα και πλατάνια, θεόρατα βουνά με απότομες κορυφές, την πανέμορφη κοιλάδα του Καρπενησιώτη ποταμού, συνθέτουν την “κοσμογονία τοπίου” όπως έγραψε ο Καρπενησιώτης συγγράφεας Ζαχαρίας Παπαντωνίου (“τα ψηλά βουνά” ). Μου έκανε αμέσως εντύπωση η μοναδική παλέτα χρωμάτων της φύσης, τα καλοδιατηρημενα παραδοσιακά σπίτια και οι ανθρωποι που είναι ζεστοί, φιλόξενοι, ανοιχτοί με διαθεση για κουβέντα και καλαμπούρι. Επιπλέον, οι οργανωμένες και κατά βάση προσεγμένες υποδομές διαμονής και εστίασης, ακόμα και σε χωριά που δύσκολα βρίσκεις στο χάρτη, αναδεικνυουν το μέρος σε μοναδικό προορισμό χειμώνα καλοκαίρι.
saloon
Πρώτη στάση πριν το Μεγάλο Χωριό όπου θα μέναμε, ήταν το πάρκο δραστηριοτήτων saloon. /https://saloonpark.gr/ Προκειται για ένα ειδυλλιακό μέρος με δυνατότητα για ιππασία, τρενάκι, τοξοβολία, παιδική πίστα κανό ιδανικό για παιδια και γονεις αλλά και για όποιον θέλει να απλά να απολαύσει τον καφε του ή να δειπνήσει. Παρατήρησα ότι υπάρχουν κι αλλα παρκα αναψυχης στην περιοχή όπως το https://www.thenewtonpark.gr/ και πραγματικά μου φάνηκε πολυ ελπιδοφόρο μήνυμα που έχει γίνει τέτοια υποδομή.
Μείναμε στο Μεγάλο Χωριό σε ένα ξενωνα με υπέροχη θέα προς το Μικρό Χωριό και τις πλαγιές της Χελιδώνας. Η περιοχή έχει ξηρό και υγιεινό κλίμα , που σε συνδυασμό με την απόλυτη έλλειψη ατμοσφαιρικής ρύπανσης το καθιστούν ιδανικό για ξεκούραση και αναζωογόνηση όλες τις εποχές του χρόνου. Μακριά από την πολύβουη πόλη ακούγαμε καθε μέρα συναυλία απο τα τιτιβίσματα και τα κελαηδήματα των πουλιών.
Κάναμε μια πολυ ωραία πεζοπορία στο δάσος από το Κεφαλόβρυσο με στάση στο Κλαυσί για καφέ και γλυκό στο αληθινό καφέ της χαράς στην πλατεία του χωριού. Υπεροχη διαδρομη μέσα στα δέντρα, μοναδικός διαλογισμός για τον κουρασμενο νου. Σε κάθε σημείο της διαδρομής, ανυπέρβλητη η Ευρυτανική φύση, απλόχερα μοιράζεται σε όλες τις αισθήσεις με την οργιαστική χαμηλή βλάστηση, τα αρωματικά φυτά, τα χαρούμενα πλατάνια που λούζονται στα νερά του Καρπενησιώτη.
Επισκεφτήκαμε ακόμα το χωριό Φιδάκια. Χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων και σε απόσταση 25 χλμ. από το Καρπενήσι, τα Φιδάκια είναι ενα ομορφό χωριό με λιθόστρωτα σοκάκια, πετρόχτιστα κτίρια, κόκκινες κεραμιδοσκεπές, γραφικό καφενείο και παραδοσιακή ταβέρνα. Ο λόγος που είνα τόσο καλά διατηρημενο το χωριό αυτό που εχει μονιμους κατοίκους 15 οφείλεται στο γεγονός ότι όλοι οι κάτοικοι μετανάστευσαν στην Αμερική και πλούτισαν και έτσι έκαναν πολλές δωρεές στο χωριό τους. Ενας απο αυτους ο κυρ- Χρηστος επέστρεψε στην Ελλάδα πριν αρκετά χρόνια και μένει πια μόνιμα εκεί διατηρωντας την ταβέρνα του δίπλα στην πλατεία και τον παραδοσιακο ξενώνα του. Θα έλεγα είναι η μασκότ του μέρους και θα καταλαβετε γιατι όταν πάτε.
Ο δρόμος για εκεί είναι αρκετά στενός και φιδογυριστός μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, ωστόσο αυτό που θα αντικρίσετε αξίζει και με το παραπάνω την όποια ταλαιπωρία υποστείτε για να φτάσετε, γιατί λίγο έξω από το χωριό Φιδάκια βρίσκεται η θέση Τσαγκαράλωνα. Είναι ωραία διαμορφωμένη με πέτρινους πάγκους για να καθίσεις και να αγναντέψεις την πανοραμική θέα στην τεχνητή λίμνη Κρεμαστών! Ενα μοναδικό μπαλκόνι της φύσης προσφέρει μια υπέροχη θέα στη γαλάζια λίμνη που μοιάζει με φιορδ! Αξιζει να πάτε το ηλιοβασίλεμα εκεί από οτι μας ειπαν οι ντοπιοι.
Δεν προλάβαμε να πάμε στο φαράγγι Πάντα Βρέχει όπως και στη Μονή Προυσού. Πραγματικά είναι ένα μέρος με πολλούς θησαυρούς που θέλει χρόνο για να τους ανακαλύψεις. Είναι μια περιοχή με πλούσια ιστορική παράδοση, εθνική προσφορά και πνευματική ακτινοβολία, με χώρους αρχαιολογικούς, τόπους ιστορικούς, θρησκευτικά προσκυνήματα και φύση καταπληκτικής εναλλαγής και σπάνιας ομορφιάς Εχει χαρακτηρισθεί ως η καθαρότερη περιοχή της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης από πλευράς ρύπανσης του περιβάλλοντος και συγκαταλέχθηκε στα 5 καθαρότερα οικοσυστήματα του πλανήτη μας, σύμφωνα με το φυλλάδιο της νομαρχίας της Ευρυτανίας. Και δεν ξέρω πόσο ισχύει ή όχι, αλλά το θέμα είναι ότι αυτη την ιδιαίτερα δύσκολη εποχή που διανύοουμε λόγω της πανδημίας και της παγκόσμιας οικονομικής κρισης που επακολουθεί το μέρος αυτο είχε πολύ λίγο τουρισμό. Οι ντόπιοι είναι πολύ προβληματισμένοι με το κλείσιμο των επιχειρήσεων τους για 7 μήνες τον προηγουμενο χειμώνα και φοβούνται ότι αν συμβεί ξανά τον επόμενο χειμωνα, δύσκολα θα ανοίξουν οι περισσότερες επιχειρήσεις τους την επόμενη σεζόν-κατι που απασχολεί φυσικά όλους τους επιχειρηματίες της εστίασης και τους ξενοδόχους.
Χωρίς να θέλω να βαρύνω το κλίμα, θα προέτρεπα να αφήσετε τις παραλίες για λίγο και να επισκεφτείτε τον τόπο αυτό ή όποιο άλλο ορεινό προορισμό. Το καλοκαίρι στην Ελλάδα κρατά πολύ εξάλλου. Αξίζει μια βόλτα προς τα εκεί!
Μέρη για να απολαύσετε παραδοσιακό φαγητό : Αγιος Αθανάσιος ταβέρνα στο Μεγάλο Χωριό, Πάρκο Κεφαλόβρυσο, Οιχαλία στα Φιδάκια, και
τοπική μπύρα Carpinus
γλυκά στο ξακουστό καφενείο τους Καρβέλη στο Μεγάλο Χωριόhttps://www.karvelis.com.gr/και στο Καφέ της Χαράς στο Κλαυσί
Last weekend we went on a road trip to Sweden. The weather was not so helpful since it was raining most of the time we spent there, but when we arrived to Fjellbacka the sun welcomed us!
We climbed Kungsklyftan rock. It was quite challenging ascent to the top but the view was quite rewarding!
A little info:
Ingrid Bergman called Fjällbacka her paradise on earth. She stayed here for over 20 summers with her children. After her death in 1982 her ashes spreads in the sea surrounding of the island Dannholmen. On Fjällbacka square a statue was raised to honor her memory. The square was renamed to Ingrid Bergman’s Square.
Fjällbacka is a small fishing village in Tanum. The resort takes its name from the large rock mountain that characterizes the village. Fishing, shipping and trade was formerly important industries which today has been replaced by manufacturing and tourism.
Φέτος η επιλογή των διακοπών μας ήταν τα Χανιά. Βρήκαμε και νοικιασαμε ένα airbnb δωμάτιο από τα άφθονα που υπάρχουν στο κέντρο της παλιάς πόλης κι έτσι είχαμε τη δυνατότητα για άνετες μετακινησεις στην πόλη χωρίς το άγχος του παρκαρίσματος μιας και δεν νοικιάσαμε αμάξι. Εξάλλου αν ήθελες να πας εκτός πόλης τα Κτελ ήταν άκρως εξυπηρετικά και όλα τα δρομολόγια ηταν στην ώρα τους που πραγματικά το αμάξι θα περίττευε.
Τα Χανιά εκτός από τους πρώτους κάτοικους που ήταν οι Μίνωες και οι Ελληνες, συγκεκριμενα οι Δωριείς, έχουν κατακτηθεί από Ρωμαίους, Αραβες και Βυζαντινους. Η πολη κατακτήθηκε έπειτα το 1252 και για σχεδον 4 αιωνες από τους Ενετούς. Κατόπιν έπεσε η πόλη στα χέρια των Τουρκων το 1645 μεχρι την Αιγυπτιοκρατια που κρατησε για 10 χρόνια απο το 1831-1841 για να ξαναπεσει στα χερια των Τούρκων. Περιηλθε στην Ελλάδα επί Βενιζελου το 1913. Τα σημάδια λοιπόν που έχουν αφήσει οι κατακτητες είναι ολοφάνερα όπου κι αν πέσει το βλέμμα σου.
Το παλιό λιμάνι των Χανίων ήταν αυτό που θυμόμουν απο την τελευταια μου επισκεψη στα Χανιά πριν από 7 χρόνια. Αναμφιβολα πόλος έλξη των τουριστων αλλα και των ντόπιων αποτελεί ανεκτίμητο στολίδι με κορυφαιο αξιοθέατο τον Αιγυπτιακό φάρο. Ομως τα στενά ενετικά σοκάκια είναι αυτα που κερδίζουν τις εντυπωσεις γιατί τα περισσότερα παλια ενετικά κτίσματα έχουν ανακαινισθεί και μετατραπει σε boutique hotel ή airbnb δωμάτια καθως και ερείπια από παλια σπίτια και καθολικά μοναστηρια έχουν γίνει μπαρ και εστιατορια αντιστοίχως. Να πίνεις το ποτό σου σαν να είσαι σε ένα σκηνικό αλλοτινης εποχής με συγχρονες πινελιές. Φυσικά και υπαρχουν πολλά τουριστικά μαγαζιά για όλα τα γουστα αν και πρόσεξα ότι σε αρκετά απο αυτα οι υπάλληλοι ήταν ξένοι κι οχι Ελληνες.
Εξαιρετική βόλτα ήταν όταν ξεκινήσαμε από το κέντρο της παλιας πόλης για να πάμε παραλιακά προς τη Χαλέπα την αριστοκρατική συνοικία που βρισκεται στα προάστια ας πουμε των Χανιων. Οταν ρωτούσαμε τους ντόπιους πως να πάμε στη Χαλέπα ήταν πολύ πρόθυμοι όχι μόνο να μας δείξουν το δρόμο αλλά και να μας πουν λίγα λόγια για την ιστορία του τόπου τους κι ότι ο τουρισμός σιγουρα είναι μια σημαντική πηγή εσόδων αλλά η Κρήτη γενικότερα είναι αυτάρκης σε όλα τα επίπεδα και η κρίση δεν την επηρέασε ιδιαίτερα.
Επίσκεφτηκαμε και το σπίτι του Βενιζέλου κατά τύχη θα έλεγα μιας και ψάχναμε το αρχαιολογικό μουσείο αλλά το google maps μας έβγαλε στο νέο κτιριο που κατασκευαζεται για να φιλοξενησει το αρχαιολογικό μουσείο στη Χαλέπα. Το πατρικό σπίτι του Βενιζέλου είναι ένα νεοκλασσικό κτίριο που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και στο οποίο έχει γίνει μια πολύ καλή ανακαίνιση. Οι χώροι έχουν διατηρήσει μέχρι και σήμερα την αυθεντική τους μορφή. Έπιπλα της δεκαετίας 1925-1935, διαλεγμένα από τον ίδιο και τη γυναίκα του Έλενα, διακοσμητικά αντικείμενα και πίνακες εποχής, πρωτότυπες φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα κοσμούν το εσωτερικό του.
Ο Βενιζελος είναι μια αμφιλεγόμενα μοιραία προσωπικότητα για την ιστορία της Ελλάδας και για οτι επακολουθησε του οραματος που ειχε για τη Μεγάλη Ελλάδα που ήταν η ολεθρια μικρασιατικη καταστροφή. Πηγές αναφέρουν οτι η καταγωγη του ήταν εβραική. Ομως για τους Κρητικους κυρίως τους παλιούς, είναι ο ήρωας τους και ουδείς λεει κατι κακό για αυτόν.
Είδαμε ακόμα το Αρχαιολογικό καθως και το Βυζαντινό μουσείο που στεγάζονται σε πρώην καθολικά μοναστήρια. Ενα πραγματικά μαγευτικό πάντρεμα πολιτισμών. Στη βορειοδυτική πλευρά του λιμανιού της πόλης των Χανίων, οι Βενετοί κατασκεύασαν το Revellino del Porto, ένα οχυρωματικό έργο για την προστασία του λιμανιού. Σήμερα στο κεντρικό κτίριο του φρουρίου στεγάζεται το Ναυτικό Μουσείου της Κρήτης.
Οσον αφορά το φαγητό στην Κρήτη θα το απολαύσεις σχεδόν όπου και να πας. Εμεις αποφυγαμε τα άκρως τουριστικά εστιατόρια που βρίσκοντα γύρω από το παλιό λιμάνι και φάγαμε σε ταβέρνες που ήταν σε σοκάκια εξαιρετικές λιχουδιές όπως στάκα, απάκι, ντολμαδάκια και φρέσκο ψάρι.
Είδαμε πολλά ακόμα αξιοθέατα, Την παλιά αγορά, την πλατεία της Σπλαντζιας, το κρητικό σπίτι. Ολα ήταν ξεχωριστά. Αξίζει να πάει ο επισκέπτης ξανά και ξανά γιατί κάθε φορά θα ανακαλύπτει κάτι νέο. Θα ξαναπάω σύντομα!
In Norway where winter is so long and so dark, people should invent and actually they did invent a lot of festivities on the occasion of the Christmas celebration. The county was pagan during Vikings time and people occupied themselves with fishing and some agriculture. They were isolated by the rest of the world and believed in the little demons of the woods, the trolls. The luck of light which is most obvious in December made them desperately to find occasions to celebrate; so the Christmas is the best occasion.
While Norway is predominantly a Christian country, Christmas wasn’t celebrated here until about the 10th and 11th centuries. Before then, people celebrated yuletide in the middle of the winter, and drank beer in honor of the Nordic gods, waiting for the warmer weather to return. It is believed that the word Yule derives from the Proto-Germanic language, but the etymology of the word remains uncertain. To this day, Christmastime is still called juletid in Norway – and while it has preserved some Old Norwegian traditions, it is also influenced by hundreds of European and American Christian practices. . Lots of beer (juleol) was brewed and drunk in honor of the old pagan Scandinavian gods. A traditional Norwegian Christmas Tree decoration are small paper baskets called ‘Julekurver’ which made in the shape of a heart. It’s said that the writer Hans Christian Andersen might have invented them in the 1860s!
City lights and parties
From mid November, the whole Norway get in the Christmas mood. The lights and the decorations come and make the streets look brighter, as soon as the dark season sets in. Of course, at this time everyone join one (or even more) parties at work, with friends… They are called julebord.
Even kids celebrate it at kindergarten and school, and these parties are called nissefest. There, children usually dress as nisser or goblings and dance around the Christmas tree in little red suits, red-rosy cheeks and freckles. St. Lucia Day
Lucia Dagen is celebrated on the 13th December in schools around Norway. A girl or a boy represents St. Lucia wearing a wreath of candles around the head. The children sing the St. Lucia hymn and they go on a precession though the classroom. Saint Lucy’s Day, also called the Feast of Saint Lucy, is a Christian feast day celebrated on 13 December in Advent, commemorating Saint Lucy, a 3rd-century martyr under the Diocletianic Persecution, who according to legend brought “food and aid to Christians hiding in the catacombs” using a candle-lit wreath to “light her way and leave her hands free to carry as much food as possible. Saint Lucy’s Day is celebrated most commonly in Scandinavia, with their long dark winters, where it is a major feast day, and in Italy, with each emphasizing a different aspect of the story. In Scandinavia, where Saint Lucy is called Santa Lucia in Norwegian and Danish, and Sankta Lucia in Swedish, she is represented as a lady in a white dress (a symbol of a Christian’s white baptismal robe) and red sash (symbolizing the blood of her martyrdom) with a crown or wreath of candles on her head. In Norway, Sweden and Swedish-speaking regions of Finland, as songs are sung, girls dressed as Saint Lucy carry cookies and saffron buns in procession, which “symbolizes bringing the light of Christianity throughout world darkness”.
Lighting Advent candles on Sundays
Advent is a preparation period before December 25 which starts four Sundays before Christmas. Every Sunday up until Christmas Day is commemorated by lighting a four-candle candelabra. On the first Sunday the first candle is lit, on the second Sunday the next two candles are lit, and so on. Advent is the period of four Sundays and weeks before Christmas (or sometimes from the 1st December to Christmas Day!). Advent means ‘Coming’ in Latin. This is the coming of Jesus into the world. Christians use the four Sundays and weeks of Advent to prepare and remember the real meaning of Christmas.
The Advent wreath, or Advent crown, is a Christian tradition that symbolizes the passage of the four weeks of Advent in the liturgical calendar of the Western church. It is traditionally a Lutheran practice, although it has spread to many other Christian denominations.
It is usually a horizontal evergreen wreath with four candles, sometimes with a fifth, white candle in the center. Beginning with the First Sunday of Advent, the lighting of a candle can be accompanied by a Bible reading, devotional time and prayers. An additional candle is lit during each subsequent week until, by the last Sunday before Christmas, all four candles are lit. Many Advent wreaths include a fifth, Christ candle which is lit at Christmas Eve or Christmas Day. The custom is observed both in family settings and at public church and school services. There are many types of advent calendars used in different countries. They are made of paper or card with 24 or 25 little windows on. A window is opened on every day in December and a Christmas picture is displayed underneath.
Decorate with nisser
A nisse is a mythological creature from Scandinavian folklore, which could be compared to a garden gnome or a goblin. According to tradition, they are present in farmhouses in which they act as guardians of those living there and even occasionally help with house chores. They were believed to be the ‘soul’ of the first person living in the property, and are described as small creatures resembling old men with long beards and red conical caps. Nisser are a typical character from Old Norse culture and are also associated with the winter solstice. Today, they have been assimilated into Christian culture in Scandinavia and appear in Christmas tales, decorations, and cards. Santa Claus, known in Norwegian as Julenisse, is himself a sort of nisse. Eat traditional Scandinavian food
Typical Norwegian Christmas dishes include risengrynsgrøt, ribbe, pinnekjøtt, lutefisk and rakfisk. Risengrynsgrøt is Norwegian rice porridge usually prepared for lunch on Christmas day. It is served with sugar and cinnamon and a dab of butter in the centre. An almond is hidden in the large pot, and the person who finds the it in their portion traditionally receives a marzipan as a gift. Ribbe are pork ribs, and Pinnekjøt, or Stick Meat, consists of salted or dried lamb ribs that are soaked in water for approximately 30 hours before consumption. Similarly, lutefisk is dried cod, stock fish or clip fish that is soaked into a solution of lye in order to rehydrate it before eating. It has a gelatinous texture, both loved and loathed by Norwegian people, who seem to agree that ‘once a year is enough.’ Lutefisk is traditionally served with fried bacon, mashed green peas and boiled potatoes. Finally, rakfisk, considered a Norwegian delicacy, is probably one of the world’s smelliest fishes. It is heavily salted trout fermented in water for up to a year. It is then eaten raw with a glass (or several) of aquavit. Last but not least is the drink gløgg, a beverage usually made with red wine along with various mulling spices and raisins. It is served warm and may be alcoholic or non-alcoholic.
Πριν τρία χρόνια περίπου είχα γράψει το πρώτο μέρος σχετικά με τους ταξιδιωτικους χώρους και είχα ξεκινησει με το αεροπλάνο. Αφορμη ήταν το βιβλίο του Αλαιν ντε Μποτον “ η τέχνη του ταξιδιου”. Σκέφτηκα να γράψω κι εγώ τις δικές μου σκέψεις σχετικά με διαφορες πτυχές του ταξιδιου όπως είναι η προσμονή, οι ταξιδιωτικοι χώροι και oi προορισμοι. Οι προσδοκίες απέναντι στην πραγματικότητα.
Η εμπειρια μου με το τρένο ξεκινησε απο την Ελλάδα φυσικά και το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονικη. Μόλις ειχα μαθει οτι μπήκα στη σχολή της Γαλλικής Φιλολογίας Θεσσαλονικης και πήγα με τη μητέρα μου να γραφτώ στη σχολή. Το ταξίδι πραγματοποιηθηκε κάτω απο αβολες συνθηκες για μένα και τη μητερα μου καθότι ήταν νυχτερινό ταξιδι, παλιά αμαξοστοιχία που πηγαινε αργά και σταματούσε σε καθε σταθμό σχεδόν, γεμάτα καποια βαγόνια με φαντάρους, εντελως άπειρη και άβγαλτη εγω και δεν μπορουσες να χαζέψεις τίποτα απο το παράθυρο γιατί ήταν βράδυ…Το μονο που μπορούσες να κάνεις είναι να χαζευεις τον απεναντι σου με τροπο..να μην το καταλαβει. Το κύριο θέμα της συζητησης που είχαν οι συνεπιβάτες μας (αν θυμαμαι καλα ήμασταν 4 μέσα στη καμπινα )ήταν τα Ιμια…Δεν μπορουσαμε να κοιμηθουμε, προσπαθησα να ακουμπήσω το κεφάλι μου πίσω στο κάθισμα άλλα όπως και να το κάνουμε ήταν αβολα..Δεν έχω καλές αναμνησεις. Και ως πολύ νέα τοτε έλεγα “ αντε πότε θα ερθει η στιγμη να ταξιδέψω με το ιντερέιλ και να κάνω το γύρο της Ευρώπης..”
Πέρασαν πολλά χρόνια, στο ιντερειλ δε μπηκα ποτέ, παρά μόνο ακολουθησαν καποια εσωτερικά δρομολογια στο μεταξύ στην Ελλάδα, μέχρι που πέρσι το καλοκαίρι έκανα τη διαδρομη απο το Μπάρι της Ιταλίας μέχρι το Μάλμε της Σουηδιας. Η προσμονή μου τόσα χρόνια για ένα μεγάλο ταξιδι με το τρενο επιτέλους έφτασε στο τέλος.-παραπομπη στο άρθρο “σχετικά με την προσμονή”
Στο Μπαρι φτάσαμε με το πλοίο από Ηγουμενίτσα. Καυτός αερας μας υποδεχτηκε στο λιμάνι. Αργά κουβαλωντας τις αποσκευες μας φτάσαμε στο σιδηροδρομικό σταθμό του Μπάρι. Απο τα μεγαφωνα ακουγονταν ανακοινωσεις σχετικά με τα δρομολογια στα ιταλικά -τη γλωσσα που πάντα ηθελα να μάθω αλλά ως τώρα δεν εχω καταφέρει να το ππραγματοποιησω.. μπορει στο μέλλον- και ενιωθα τρελό ενθουσιασμό να με κυριευει, εκσταση σχεδόν. Λίγες ωρίτσες και το ταξιδι μας ξεκινα!..
Το τρένο θα μας πηγαινε μέχρι τη Μπολόνια όπου θα διανυκτερεύαμε. Για πολύ καλή μας τύχη είχαμε ολοδική μας την καμπινα του τρένου και το αιρκοντισιον δουλευε μια χαρά. Μεσα στη καμπινα μπορουσες να φορεσεις και το ζακετακι σου, στο διάδρομο ομως έσκαγες απο τη ζέστη αν ήθελες να πας τουαλέτα ή να σεργιανισεις μεσα. Η διαδρομή ήταν κατα μήκος της Αδριατικής θάλασσας, κατακαλόκαιρο και βλέπαμε τις διαφορες λουτροπολεις και παραλίες με λουόμενους. Το τοπίο άλλαζε οσο ανεβαίναμε προς το βορρά. Περισσοτερη ξεραίλα και πιο απλά σπίτια στο νότο, περισσότερη βλάστηση και περίτεχνες αγροικίες και επαύλεις καθως ανεβαιναμε προς το βορρα. Νιωθαμε άρχοντες γιατί ήμασταν μόνοι μας στο βαγόνι και είχαμε ελευθερια κινήσεων αλλα απο οτι θυμάμαι ήταν και μισοοάδειο το τρένο. Ο κόσμος προτιμάει φαινεται το αυτοκινητο ως μέσο μεταφοράς.
Στη συνέχεια απο τη Μπολονια μέχρι το Βερολινο με μια μικρή στάση στη Βενετία αρχίζει η μεγάλη ταλαιπωρια…Καταρχάς είχαμε κάνει λαθος με την κράτηση και δεν κλεισαμε κουκέτα παρα θεσεις σε καμπινα. Το δρομολογιο ήταν κατα το μεγαλύτερο κομμάτι νυχτερινό. Και το αποκορύφωμα ήταν ότι ο αντίστοιχος οσε της Γερμανίας είχε κανει υπερκράτηση. Είχε κλεισει θέσεις για άτομα που ταξιδευαν όρθια -στην προκειμενη περίπτωση ειχαν καταλάβει τους διαδρομους ξαπλωτοι και η καμπίνα μας φυσικά ήταν πλήρης. Δε μπορουσες να κάνεις κιχ! Από οτι μαθαμε μετά είχε λεει χαλάσει το συστημα κρατήσεων. Η εύλογη απορία που μας γεννηθηκε ήταν, είναι αν ειχε χαλάσει πως συνεχιζεις να κλεινεις θεσεις? Δε θα μαθουμε ποτε τι εγινε…Το μονο που θυμάμαι ήταν οτι μετά τη χλιδη της Ιταλίας σε ολα τα επιπεδα- εχω περιγραψει το ταξιδι στην Ιταλία σε προηγουμενο άρθρο του funnyface
– ακολουθησε η αυπνία και το παρελκομενο της, η γκρινια…-οπου σας παραπεμπω να διαβασετε το άρθρο μου “όταν μεταφερουμε τον καθημερινό μας εαυτό στο ταξιδι”
Νιώσαμε σα βασιλιάδες στο τρενο στην Ιταλια και ό,τι γεύτηκαμε και ειδαμε στη χωρα αυτη και μετα και μονο που ακουγες τις ανακοινωσεις απο τα μεγάφωνα στο τρένο απο τον Γερμανό εκφωνητη στη γλώσσα της αυστηρότητας και όταν ήρθε ο ελεγκτης για τα εισιτηρια μόνο που δεν έβγαλε το μαστιγιο…ηταν καπως ανωμαλη η προσγειωση. Μπορει και να πεσαμε και στην περιπτωση καθότι ειχαμε και μια καθυστερηση πάνω απο μια ωρα για ελεγχο διαβατηριων στη Βιεννη γιατί υπηρχαν στο τρένο πολλοι λαθραιοι μεταναστες απο τη Συρία..
Φτάνοντας στο πολυ μοντερνο σιδηροδρομικο σταθμο του Βερολινου νιωσαμε την αναγκη να κανουμε ντους στις ντουζιερες του σταθμου όπου οι άνθρωποι της καθαριοτητας σου έδιναν καθαρές πετσετες και πληρωνες 7 ευρω για την υπηρεσια να διατηρουν το χώρο καθαρό. Μια νύχτα έμενε ακόμη και μετά θα φτάναμε στον προορισμο μας, το Οσλο. Ευτυχως ειχαμε κανει σωστά την κράτηση για κουκέτες κι έτσι από το Βερολινο μέχρι το Μάλμο είχαμε καπου να ξαποστάσουμε. Το συγκεκριμενο τρενο μπαινει μέσα σε καραβι! Απο το λιμάνι του Μπανχοφ της Γερμανιας σε μεταβαινει στο Τρελεμποργκ της Σουηδίας. Αλλος κοσμος, αλλη ατμοσφαιρα πια. Σκανδιναβικη. Στο καραβι αν και ειχε κρυο οι περισσοτεροι ταξιδιωτες ήταν στο καταστρωμα και φυσικά επιναν..
Εμεις κουρασμενοι πια ανυπομονουσαμε να φτασουμε σπίτι. Το βράδυ πηγαμε για ύπνο στην κουκετα καιμετά απο μερικές ώρες ξεκουρασης, ξυπνάω καταιδρωμενη απο τη ζεστη και μια αίσθηση ασφυξίας. Γιατι; συνειδητοποιώ ότι ήμασταν ακομα μέσα στο αμπαρι του πλοιου, ενω το υπολοιπο γκαράζ ειχε αδειασει απο τα άλλα επιβατηγα αμάξια και τα φορτηγα. Ξυπναω τον καλό μου με κρίση, πανικου; κλειστοφοβιας; τι γινεται; γιατι εμεινε το τρένο στο αμπαρι χωρις τη μηχανή;
Γιατι οπως μάθαμε λίγο αργότερα ο σιδηροδρομικός σταθμος άνοιγε στις 07.00. Το πλοίο είχε φτασει στο λιμάνι ήδη απο τις 04.00 και έπρεπε υποχρεωτικά το τρενο να περιμενει στο λιμάνι..Σουρεαλ!
Πάντα θα αναπολώ ταξίδια με το τρενο όπως θα ήταν ένα ταξιδι με το Οριεντ Εξπρες ή καποιο άλλο αντιστοιχο τρένο με τις περιποιημενες τραπεζαρίες και μπαρ και τα πολυ φροντισμενα βαγκον λι. Και πάντα θα μου αρέεσουν οι ταινίες που εξελισσονται σε τρένα. Η αληθεια ειναι ότι για να ευχαριστηθεις πραγματικά ένα ταξίδι με τρενο, χρειαζεσαι άπειρο χρόνο και φυσικά χρημα…που ξέρεις μπορεί αργότερα..
Tις προαλλες πηγαμε επισκεψη με το σχολειο στο λαογραφικο μουσειο του Οσλο που βρισκεται στη χερσονησο του Bygdøy. Προκειται για μια πολυ μεγαλη εκταση στην οποια εχουν τοποθετησει ατοφια σπιτια, αποθηκες και αχυρωνες που βρισκονταν σε διαφορα μερη της Νορβηγιας. Σε τετοια σπιτια λοιπον ζουσαν οι Νορβηγοι μεχρι και τα αρκετα προσφατα χρονια μιας και ο πλουτος που οφειλεται στην ανακαλυψη πετρελαιου στη βορεια θαλασσα εχει ηλικια μολις 40 χρονων περιπου. Η Νορβηγια ηταν κυριως μια αγροτικη και αλιευτικη χωρα. Η εισοδος για το μουσειο ειναι ακριβουτσικη γυρω στα 15 ευρω, ευτυχως εμεις ειχαμε ελευθερη λογω του οτι πηγαμε με το σχολειο. Στα αξιολογα του υπαιθριου μουσειου ειναι το βενζιναδικο της Εσο που λες και εχει βγει απο ταινια των 60ies και πως ειναι εσωτερικα ενα πακιστανικο σπιτι το 2002.. Οι Πακιστανοι στη Νορβηγια ειναι δευτερη μεγαλη μειονοτητα μαζι με τους Πολωνους.
Μας εκαναν ξεναγηση και στο εσωτερικο ενος αγροτοσπιτου. Ηταν απλο, λιτο και με ενα ενα μεγαλο τζακι. Ενας ξυλινος παγκος ηταν γυρω γυρω στο κεντρικο δωματιο οπου μαζευτοταν η οικογενεια μετα τις δουλειες στη φαρμα. Αυτη η λιτοτητα και απλοτητα εχει χαθει πια. Ο αποτομος πλουτος τους εχει αλλαξει τους πολυ. Και λειπει αυτη η αστικη κουλτουρα. Θελω να πω οτι το Οσλο που ειναι η μεγαλυτερη πολη με μισο εκατομμυριο κατοικους ηταν και παραμενει μια μικρη πολη, επαρχιακη πολη. Ανεξαρτητοποιηθηκε η Νορβηγια προσφατα το 1905 απο τους Σουηδους και εξελεξαν αμεσως Δανο Βασιλια! Δεν εχουν ζησει την αναγεννηση και το διαφωτισμο της Ευρωπης. Παρολα αυτα η “παλια” Νορβηγια σε κερδιζει μεσα απο την απλοτητα της..
Το παρκο του Εκεμπεργκ ειναι ενα θεματικο παρκο που εκτος απο το προφανες πρασινο, περιλαμβανει συγχρονα γλυπτα και εγκαταστασεις γλυπτικες. Βρισκεται στην νοτιοανατολικη πλευρα του Οσλο και επειδη ειναι σε λοφο εχει πανοραμικη θεα του. Περιεχει 31 γλυπτα που τοποθετηκαν εκει στα εγκανια του ως θεματικο παρκο το 2013. Αυτα απο εγκυκλοπαιδικης πλευρας. Το παρκο αυτο βρισκοταν πολυ κοντα στο προηγουμενο μας σπιτι, 3 στασεις μακρια με το τραμ. Μαλιστα περσι το Γεναρη που το πρωτοεπισκεφτηκα ειχαμε αλλαξει ως τοτε 3 σπιτια απο τοτε που ξενιτευτηκαμε. Δεν ειναι λιγο το στρες αν το καλοσκεφτεις… Ετσι λοιπον εξευρευνοντας τη γυρω περιοχη περσι ενα τσουχτερο πρωινο του Γεναρη οπου ημουν ακρως προβληματισμενη γιατι ημουν ανεργη σε ενα σπιτι που μολις ειχαμε μετακομισει, και ειχαμε συγκατοικο μια μητερα και το κοριτσακι της, και αναρωτιομουν τι θα γινει απο δω και περα, ειπα να παω μια βολτα στο κοντινο τοτε παρκο να ξελαμπικαρω..
Περπατησα λιγο στα μονοπατια του, χαζεψα τα ψηλα δεντρα και καποια γλυπτα-ομολογω οτι δεν ειμαι φαν της μοντερνας γλυπτικης- κι εκατσα σε ενα παγκακι. Εντωμεταξυ πολλοι ανθρωποι συνηθιζουν να κανουν βολτα στα παρκα μονοι τους ειτε για να γυμναστουν, ειτε απλα να ρεμβασουν, παντος καιρου, δεν τους νοιαζει δηλ αν εχει ηλιο η ζεστη. Χαζεψα τη θεα του αρκετα απλωμενου αλλα αραιοκατοικημενου Οσλο και παρατηρησα αυτην την απλα που εχει. Λιγο στην παλια πολη τα σπιτια ειναι κολλητα το ενα με το αλλο. Γενικα το χαρακτηριζει το πρασινο. Και γενικα και οι ανθρωποι του ειναι ετσι. Τους αρεσει να εχουν χωρο δε μπορουν το στριμωγμα. Δεν εχουν συνηθισει να ειναι με πολυ κοσμο. Τοσα χρονια ζουσαν στην απομονωση τους εκει ψηλα στο Βορα που βρισκεται η Νορβηγια. Εξαλλου με ποιους συνορευουν? με τους Σουηδους και τους Δανους που καποτε ηταν και κατακτητες τους. Κι εκει καταλαβα οτι η δικη μου νοοτροπια ως Ελληνιδα που θελω να γινουν ολα εδω και τωρα, που εχω μαθει στον πολυ κοσμο- στην Αθηνα μονο ειμαστε σχεδον 5 εκατομμυρια, οσα ειναι ολη η Νορβηγια!- ειναι το εντελως αντιθετο απο αυτους. Εν ολιγοις ειπα στον εαυτο μου υπομονη! Ειπα οτι θα βρεις γρηγορα μια δουλεια και σιγα-σιγα ολα θα παρουν το δρομο τους. Οπως και εγινε ετσι περσι. Αυτο το μερος μου θυμιζει οτι αλλαξα την οπτικη γωνια που εβλεπα τα πραγματα και γι αυτο μου αρεσει…
Είχα πολύ καιρό να ταξιδέψω ως τουρίστρια στο εξωτερικό…Η τελευταία φορά ήταν πριν τέσσερα χρόνια. Και μέχρι που επισκέφτηκα για τέταρτη φορά την Ιταλία δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο μου είχε λείψει το ταξιδι σε μια ξένη χώρα όπου το μόνο που θέλω να κάνω είναι να περπατήσω στους δρόμους χαζεύοντας μνημεία και μαγαζιά, δοκιμάζοντας την τοπική κουζίνα και αδειάζοντας εντελώς το νου…“Il bel far niente” που σημαινει η ομορφιά του να μην κάνεις τίποτα…
Το ταξιδι ξεκίνησε απο την Αθήνα με το κτελ με αρχικό προορισμό την Ηγουμενιτσα μια μέρα του Αυγούστου. Απο κει θα πάρουμε το πλοίο για Μπάρι. Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος.
Ταξιδι με τρενο! Ισως ο μονος τροπος οπου μετραει η διαδρομή κι οχι ο προορισμός. Ο προορισμός εξάλλου δεν έχει καμιά σημασία!…
Φτάνουμε το πρωί στο Μπάρι γύρω στις 09.30 το πρωι…Ο καυτός Μεσογειακός ήλιος μας υποδέκτηκε μαζί με την υγρασία του μέρους και την αρμύρα της θάλασσας. Στο νου μου ήρθαν αποσπάσματα από βιβλίο της Μαργκεριτ Γιουρσεναρ μια Γαλλίδας συγγραφέως που μελέτησα κάποτε στο πανεπιστήμιο ως φοιτήτρια η οποία για μένα είχε κάνει διατριβή στην περιγραφή του πως καίει ο ήλιος στη Μεσόγειο αλλά και πόσο θρεπτικός είναι. “Le soleil est la molécule , le foyer d’éternité, que chacun porte en soi, saluer le soleil levant en pensant qu’il faut faire le mieux possible pendant cette journée-là dans les limites de son pouvoir” ” ο ήλιος ειναι το κύτταρο, η πύλη στην αιωνιότητα που ο καθένας μας έχει μέσα του. Ο χαιρετισμός στον ανατέλλοντα ήλιο με τη σκέψη ότι πρέπει να κάνουμε το καλύτερο δυνατό στη διάρκεια της μέρας στα όρια των δυνατοτήτων μας”.
Ζαβλακωμένοι από το ταξίδι προχωρήσαμε για να κατευθυνθούμε προς το κέντρο της πόλης όπου ήταν ο σταθμός των τρένων. Ρωτήσαμε οδηγιες πως να παμε μιλώντας σπαστά ιταλικα για να ερθουμε σε επαφή με τον κόσμο. Ολοι μας έλεγαν ότι ο σταθμός ειναι μακριά ” lontano”. Σε καποια στιγμή ειχαμε δυο επιλογές : να πάμε απο τον κεντρικό δρομο η απο τα καντούνια, τα στενα σοκάκια της παλιας πολης του Μπαρι. Αποφασίσαμε να διασχίσουμε την παλια πολη..
…Μαγεία! Ειναι γεγονός οτι οποιαδήποτε πόλη της Ιταλιας μικρή ή μεγάλη, με πλούσια ιστορία ή οχι και τόσο πλούσια, ειναι μοναδική. Μπερδεμενα δρομάκια, καμάρες -πορτίκο όπως τα λένε- και μια ιδιαίτερη μυρωδιά…οχι τοσο ευχάριστη, κατι μεταξύ μπουγαδας με πινελιές από υπονομο! Ανέπνευσα..μμμ, ναι σιγουρα είμαι στην Ιταλια! Οι αισθησεις ολες εχουν χτυπήσει κόκκινο. Σαν να είναι μολις ξυπνάω, έτοιμη να γευτώ ό,τι μου θα μου προσφερθεί στη διάρκεια της μέρας παρόλη την κούραση. Η κούραση δε μετρούσε.
Βγαίνοντας από τα σοκάκια φτάνουμε στον κεντρικό δρόμο της πόλης. Κόσμος πολύς, αυτοκίνητα, βουή, ζωή! Τα μαγαζιά του πεζόδρομου είχαν πολυ ωραίες βιτρίνες με ρούχα απο πολύ γνωστές μάρκες και ακριβούς οικους μόδας.
Φτάνουμε στον κεντρικό σταθμό ο οποίος είχε 17 αποβάθρες -binari – όπως τα λένε στα ιταλικά και δεν εχει να ζηλέψει τίποτα απο άλλους μεγαλύτερους σταθμούς. Το Μπάρι εξάλλου ειναι κομβικό σημείο συνδεει το νότο με τις πόλεις του βορρα.
Είχαμε πολυ χρόνο και έτσι περιπλανηθήκαμε στην πολη.
…Βασικά καθήσαμε σε ενα καφε στον πεζόδρομο όπου δοκιμάσαμε biscotti και cornetto με καφε εσπρεσο. Το μπισκότι ηταν σαν ενα μεγάλο μπισκότο με γέμιση μαρμελαδας ομως δε θυμιζε τιποτα τα τυποποιημενα μπισκοτα η οπου αλλου εχουμε δοκιμασει σε ζαχαροπλαστεια. Τόσο φρέσκια και πλούσια γευση τη θυμάμαι και μου τρέχουν τα σαλια…Τo κορνέτο ηταν σαν κρουασάν στην όψη και στη γεύση. Ακομα κι ο καφές ειχε διαφορετικη γεύση. Μαλιστα εγω ζήτησα φρεντο καφε με γάλα και μου έφερε το φλιτζανάκι του καφέ με ενα ποτηράκι με παγάκια φρέσκο γαλα! Και μετά ήρθε η ωρα του παγωτού…
Μανγκο με καφε και στρατσιατελα….Ξετρελαθηκα! Το μανγκο ειχε αλλιωτικη γευση σαν να ετρωγα οντως το φρουτο παγωμενο. Ειχα τετοια λαχταρα να το γευτω που λερωσα στη στιγμη τα ρουχα μου και μουγκριζα γευοντας το! Περιγράφω κάτι τόσο γήινο και συνηθισμένο αλλα πιστέψτε με δεν ειναι έτσι! Οι Ιταλοί είναι καλλιτέχνες, ξέρουν να απολαμβάνουν και φαίνεται παντου! Και μπορεί ισως αν ρωτούσα ενα ντόπιο να μου ελεγε πχ, “μπα, το καφε τάδε εχει καλύτερα παγωτά απο αυτό που πήγες”, εν ολίγοις δεν υπαρχει μέτρο σύγκρισης του τέλειου και μοναδικού ταυτόχρονα! Ειναι σε υψηλο επίπεδο ολα. Και θυμήθηκα την αγαπημένη συγγραφέα Ελιζαμπεθ Γκιλμπερτ όταν περιεγραφε το ταξιδι της στην Ιταλια. “Οι Ιταλοί μπορουν να ανεκτουν ανίκανους στρατηγούς, πρωθυπουργους, τυράννους, προέδρους, καθηγητές, γραφειοκράτες , δημοσιογράφους, βιομηχάνους αλλά….ΠΟΤΕ δεν μπορουν να ανεκτούν ανίκανανους τραγουδιστές όπερας, μαέστρους, μπαλαρίνες, ηθοποιους, μάγειρες, σκηνοθετες. Σε εναν κόσμο αταξίας και απάτης, μερικες φορές το μονο που μπορεις να εμπιστευθείς ειναι η ομορφιά. Μονο η καλλιτεχνικη υπεροχή ειναι αδιάφθορη. Η απόλαυση δεν ειναι διαπραγματεύσιμη και καμια φορά ενα καλο γεύμα ειναι το μονο πραγματικά παγκ’οσμιο νόμισμα που μετράει.”
Οι Ιταλοι εχουν αφοσιωθει στην δημιουργια και την απολαυση της ομορφιας. Αυτη ειναι η ρατσα τους, το εχουν κανει επαγγελμα. Και αυτο δε σημαινει, οπως λεει η συγγραφεας, οτι αυτο ειναι διαφυγη απο την πραγματικοτητα, τουναντιον! Ειναι ισως το μονο μεσο να κρατηθεις απο την πραγματικοτητα οταν τα υπολοιπα στον κοσμο καταρρεουν το ενα μετα το αλλο.
Η αισθηση της καλαισθησιας ειναι περιρρεουσα. Παρατηρουσα τι φορουσαν οι διαφοροι περαστικοι σε εκεινον τον πεζοδρομο και η κομψοτητα ειναι εμφυτη με ελαχιστες εξαιρεσεις. Και δεν ειναι αυτο το ψωνισμενο που μπορεις να δεις σε αλλες χωρες. Οι ανθρωποι το ξερουν, ειναι στο πετσι τους η κομψοτητα.
Μετα το παγωτο ερχεται η σειρα του φαγητου. Τσιμπησαμε σε ενα μαγαζακι με μικρα πιατα. Δοκιμασαμε σπαγγετι με πεστο και μελιτζανες με παρμεζανα. Γιαμι!
Η ζεστη ομως ειχε αρχισει να γινεται αφορητη…Αφου φαγαμε περπατησαμε σιγα-σιγα υπνωτισμενοι προς το σταθμο για να παρουμε το τρενο για Μπολονια! La Dotta, La Grassa, e La Rossa!
La dotta σημαινει η μορφωμενη γιατι η Μπολονια ειναι γνωστη για το μεσαιωνικο της πανεπιστημιο, το πρωτο πανεπιστημιο παγκοσμιως. La grassa σημαινει σημαινει λιπος γιατι η κουζινα της Μπολονιας ειναι γευστικοτατη και rossa σημαινει κοκκνη γιατι οι στεγες των σπιτιων ειναι κοκκινες.
Το ταξιδι με το τρενο ηταν μοναδικη εμπειρια. 7 ωρες ξεκινωντας απο το νοτο με κατευθυνση το βορρα κατα μηκος της ακτογραμμης της Αδριατικης
θαλασσας.
Σε καποια σημεια το τρενο ηταν διπλα στη θαλασσα. Ηλιος, λουομενοι, αμμουδια, θαλασσα.
Το τοπιο αρχικα ειχε ξηρη βλαστηση και οσο ανεβαιναμε γινοταν πιο πλουσια. Το τρενο σταματησε σχεδον σε ολους τους σταθμους των μικρων πολεων κατα μηκος της διαδρομης και παρατηρουσα οτι τα σπιτια ηταν πιο φτωχικα στο νοτο και μετα την Πεσκαρα φανηκε η διαφορα. Πιο περιποιημενα σπιτια και πιο πλουσιες λουτροπολεις.
Φτάσαμε στην πολη της Μπολονια αργάμιση. Μια γλυκιά σωματική κούραση μας είχε κυριεύσει, εμένα και το σύντροφο μου, και ταυτόχρονα μια ανυπονησία να βρούμε το hostel και να φάμε καπου. Περάσαμε την porta maggiore και κατευθυνθήκαμε στην παλια πόλη. Αμέσως το κυρίαρχο στοιχείο που παρατηρείς ειναι τα πορτίκα, οι στοές με τις μεσαιωνικές καμάρες. Μάλιστα το μήκος των καμαρων σε ολη την πόλη ειναι 40χλμ!
Ζέστη ακομα και το βραδυ με υγρασία, χαρακτηριστικό όλων σχεδον των πολεων του βορρά μιας και βρίσκονται σε πεδινή έκταση με πολλά ποταμια να τις διασχίζουν. Φτάνουμε στο hostel και παίρνουμε τηλέφωνο την οικοδέσποινα. Δεν ηταν διαθέσιμη στην υποδοχή, μας ειπε όμως τον κωδικό για να μπούμε μέσα στο σπίτι. Ηταν σκοτεινά σε εκείνο το σοκάκι και η πρόσοψη του κτιριου φαινόταν σαν να ηταν εγκατελελείμενο το κτίριο. H ιδιοκτήτρια του σπιτιού λοιπόν χρησιμοποιούσε το δεύτερο όροφο για να νοικιάζει δωμάτια και στον πρώτο όροφο σέρβιζε το πρωινό στο σαλονι του σπιτιού όπου έμενε όπως διαπιστώσαμε αργότερα. Το δωματιο μας ειχε παλια έπιπλα απο τους προπαππούδες της, μια ντουλαπα και συρταριερα, ένα μαρμάρινο τζάκι και ήταν γεματο με οικογενειακές φωτογραφιες. Ενιωθες σαν φιλοξενούμενος στο σπιτι της. Υπέροχη αισθηση να νιωθεις οικεία!!
Ετοιμαστηκαμε και βγηκαμε εξω στην πολη για αναζητηση φαγητου. Ηταν αργα και τα περισσοτερα εστιατορια ειχαν κλεισει ή ηταν έτοιμα να κλεισουν. Για καλη μας τύχη βρήκαμε ενα ανοικτό το “il saracino”. Δoκιμάσαμε primi platti οπως επιβαλλεται που ειναι ζυμαρικά και secondi που ειναι διάφορες συνταγες με κρέατα. Ταλιατελες με πεστο λοιπον για μενα και μοσχαρισιο κρεας φλαμπε με ροκα και παρμεζανα. Το κρέας ηταν ζουμερό και σε συνδυασμό με την λίγο πικρή γευση της ροκας και την αρμυρή της παρμεζάνας έδενε μοναδικα στο στομα. Το κρασι μας ηταν λευκο, γλυκο και δροσερο πολυ και λιγάκι σαμπανιζε. Ομορφα κλεισαμε τη βραδια μας με ενα γλυκο τυραμισού. Η αληθεια ειναι οτι δε με ενθουσιασε τόσο, ισως γιατι ειχα φάει πολυ πριν και ηταν υπερβολή, ισως να μην ηταν και τοσο καλό, ετσι κι αλλιως κανεις δεν ειναι τελειος!
Το επομενο πρωί μετα απο ενα βαθύ ύπνο ετοιμαστηκαμε για το πρωινο μας. Μας υποδέκτηκε η ξενοδόχος-σπιτονοικυρά, μια κυρία γλυκιά, χαμογελαστή και γοητευτική μαζί, με πλούσιες καμπύλες. Μαθαίνει οτι είμαστε Ελληνες και μας ειπε οτι ετοιμαζόταν να παει για 3 εβδομαδες διακοπές στη Σαντορινη! Στη σαλονοτραπεζαρια μας περίμενε το πρωινό μας με ψημένα ψωμάκια με τυρι μοτσαρελα και τοματίνια με ριγανη, βαζακια με μαρμελαδες, βουτυρο, κεικ και καφε καπουτσίνο. Ηρθε αλλο ενα ζευγάρι μετα απο μας για πρωινο, νιώθαμε καλεσμένοι στο σπίτι της. Η φιλοξενία ηταν διάχυτη, καθόλου προσποιητή. Μετα το πρωινο μας ξεχυθήκαμε στην πολη. Η ζέστη ηταν έντονη αλλά δε μας εμπόδισε να γνωρίσουμε την Μπολονια. Το hostel ηταν πολυ κοντα στην πλατεία Ματζιόρε που στο κέντρο της βρισκεται η φοντάνα με το τεράστιο άγαλμα του Ποσειδωνα.
Τουρίστες φωτογραφίζονταν γύρω απο το συντριβάνι. Γύρω απο την πλατεία ειναι το Ντουομο San Petronio Basilica το Palazzo dei Banchi, το Palazzo dei Notai και το Palazzo d’Accursio. Και ανάμεσα στο Παλατσο ντε Μπανκι με τα βολτα, ή αλλιως τις καμαρες, και τον καθεδρικό ναό μια τεραστια οθόνη για προβολή ταινιών και καθίσματα στοιχοισμένα στη σειρα. Την ειχαν τοποθετήσει στα πλαίσια ενός φεστιβάλ με αφιέρωμα τον ιταλικό κινηματογράφο. Τι έμπνευση πραγματικά να βλέπεις ταινία στην πλατεία περιτριγυρισμένος απο αυτά τα κτίρια. Πραγματικά η σημασία του τι είναι ποιότητα ζωης.
Βρηκαμε μια τζελατερία, κάτι όχι δύσκολο φυσικά στην Ιταλία είμαστε άλλωστε, με θέα την πλατεία και δοκιμάσαμε τι άλλο? παγωτό. Φρούτα του δάσους, σοκολάτα και στρατσιατέλα ! Μια τρελά! Ηδονή! Πληρότητα!
Κατόπιν ανακατευτήκαμε με τον κόσμο στην αγορα στα σοκάκια και φτάσαμε στους δυο πύργους.
Κάποτε η Μπολονια ειχε 180 πυργους που ηταν σύμβολα δύναμης των φεουδαρχικών οικογενειών. Σήμερα ειναι μονο αυτοι οι δύο : ο πύργος των Asinelli (102 μέτρα ύψος) και ο μικρότερος των Garisenda (49 μέτρα) Ο ψηλότερος πύργος γέρνει περίπου κατά δυόμισι μέτρα, ενώ ο μικρότερος περίπου κατά τρία.
Ψαχνοντας για το πανεπιστημιο, Archigimansio Palace, σκαλώσαμε σε μια τρατορια. Ωρα για mangiare!
Hταν μια παραδοσιακή τρατορία γεμάτη κόσμο και ανάμεσα στους συνδαιτημόνες ηταν ενας τύπος που έμοιαζε με τον Σπιλμπεργκ! Λες να ηταν αυτός??
Εμεις καθήσαμε στα τραπεζακια που ηταν έξω στο πεζοδρόμιο. Καλομαγειρεμένο φαγητό και συγκριτικά με της προηγουμένης μέρας καλύτερο σε ποιότητα. Σπαγκέτι με κόκκινη σάλτσα και κρεμμύδια για πρώτο πιάτο και κεφτέδες μέσα σε κολοκύθια με κόκκινη σάλτσα ως δεύτερο πιάτο.
Ειχε μεσημεριάσει για τα καλά και παρόλη την υγρή ζέστη περπάτησα μέχρι το πανεπιστήμιο το οποίο ηταν δίπλα στον καθεδρικό. Το archigimnanio όπως αλλιως λέγεται, εξωτερικά χαρακτηρίζεται απο μια μακριά στοά με κάμαρες 139 μετρα μήκος η οποια περιβάλλει το εσωτερικό κεντρικό προαύλιο του πανεπιστημίου που εχει δυο επίπεδα.
Δυο μεγάλες σκάλες οδηγούν στο πάνω όροφο οπου βρίσκονται οι αίθουσες, δεκα στο συνολο τους. Στον ιδιο όροφο υπάρχουν δυο μεγάλες αίθουσες: η μια λέγεται Αrtisti και σημερα φιλοξενεί τη βιβλιοθήκη και η άλλη Stabat Mater Hall όπου ο Ροσινι έδωσε την πρλωτη παράσταση του Σταμπατ Ματερ το 1842. Στον ίδιο όροφο ειναι και η αίθουσα Ανατομίας που χτίστηκε το 1637 και όπου διεξαγώταν το μάθημα της ανατομίας εμπειρικά πανω σε πτώματα.
Περπατώντας στους διαδρόμους του κτιρίου με τις τοιχογραφίες και το πάτωμα με το περίτεχνο μωσαικό, ενιωσα δέος για τον άνθρωπο που μεγαλούργησε ιδρύοντας το πανεπιστήμιο αυτο στη διάρκεια του μεσαίωνα!
Σιγά-σιγά έπρεπε να πάρουμε το δρόμο προς το σιδηροδρομικό σταθμό γιατι το τρένο μας για Μόναχο με ενδιάμεσο σταθμό τη Βενετία έφευγε στις 19.00.
Δεν παρέλειψα φυσικά το παγωτό για άλλη μια φορά! Αυτη τη φορά οι γεύσεις ηταν ανανάς, πεπόνι και καφές και δε φτανει αυτό πρόσθεσα και μια γρανίτα λεμόνι για να δροσιστώ! Ολα αυτα σε μια τζελατερία πολυ κοντα στο σταθμό. Απο τη ζέστη ομως έλιωνε το παγωτό και τα τα ζουμια του έτρεχαν στο χέρι και στο παντελόνι μου, όμως απτόητη συνέχιζα την ιεροτελεστία της απόλαυσης! Με λύπη είπα “arriverdeci a presto a Βologna” όταν το τρένο ξεκινούσε για Μόναχο.
Κατι που παρέλειψα να πω ειναι οι ανακοινώσεις των αναχωρήσεων-αφίξεων στους σταθμους “attenzioni a tutti il treno di intercity Trenitalia a Venezia Santa Lucia…” ήταν σα μουσικη πανδαισία στα αυτιά μου.
Αυτη η μουσικότητα της γλώσσας σου ανεβάζει τη διάθεση στη στιγμή η οποία έχει τις ρίζες της στο 12ο αιώνα. Κάποτε στην ιταλική χερσόνησο μιλούσαν πολλές διαφορετικές διαλέκτους όμως η επίσημη γλώσσα που γνωρίζουμε όλοι σήμερα έχει προέλεση απο την Τοσκάνη, τη διάλεκτο της Φλωρεντίας και συγκεκριμένα απο τη λόγια γλώσσα του Δαντη και του Πετραρχο. Μάλιστα οι λόγιοι της εποχής της Αναγέννησης ασχολήθηκαν με ζήλο μέχρι να καταλήξουν ότι θα ειναι αυτη η επίσημη γλώσσα.
Στη Βενετια στο σταθμό Σάντα Λουτσία αλλάξαμε τρένο. Είχαμε μόνο μισή ώρα στη διάθεση μας. Απο τη μια μεριά του σταθμού ειναι οι αποβάθρες και απο την άλλη το απόλυτο θεατρικό σκηνικό : το Mεγάλο Kανάλι και η Βενετία! Κόσμος πολύς ανεβοκατέβαινε τα σκαλιά του σταθμού ή διέσχιζε με τα πλοιάρια το Canal Grande και εμοιαζε σαν να ετοιμάζονταν να ανεβασουν θεατρική παράσταση με φόνtο την πόλη.
Κλείσαμε το μάτι στη Βενετία λοιπόν και δώσαμε ραντεβού ότι θα ξαναπάμε σύντομα. Γιατί με την Ιταλία δίνεις πάντα ραντεβού. Ειναι σα μια ερωμένη που σμιγεις μαζί της παθιασμένα και την αποχωρίζεσαι με μελαγχολία αλλα ξέρεις οτι θα γυρίσεις ξανά σε αυτήν.
Στην πλατεια που βρισκεται μεταξυ του κοινοβουλιου και του Εθνικου θεατρου του Οσλο οι μικροπωλητες εχουν στησει την υπαιθρια αγορα τους με διαφορα προιοντα, κυριως μαλλινα ρουχα και παιχνιδια. Κοσμος αρκετος βγηκε σημερα Κυριακη, παρολο το τσουχτερο κρυο, για να χαζεψει πιο πολυ την αγορα η για να κανουν τα παιδια τους πατιναζ στο παγοδρομιο που στηθηκε χτες ενοψει Χριστουγεννων.
Εμεις γευτηκαμε γευστικοτατα τσουρος κατι σαν λουκουμα και τουλουμπακι, γλυκο απο την Ισπανια στην αγορα. Ειπαμε ειχε τοπικα προιοντα και οχι μονο…
Ο κοσμος κρατουσε πυρσους και προχωρουσε την St Olavs gate τον πιο κεντρικο δρομο του Οσλο με κατευθυνση το παλατι.
Και καπως ετσι στολιζουν τα σπιτια εξωτερικα οπως αυτο το συγκροτημα πολυκατοικιων
